This site uses cookies.
Some of these cookies are essential to the operation of the site,
while others help to improve your experience by providing insights into how the site is being used.
For more information, please see the ProZ.com privacy policy.
Open to considering volunteer work for registered non-profit organizations
Rates
English to Azerbaijani - Rates: 0.05 - 0.12 USD per word / 25 - 60 USD per hour / 4.00 - 7.00 USD per audio/video minute Azerbaijani to English - Rates: 0.05 - 0.12 USD per word / 25 - 60 USD per hour / 4.00 - 7.00 USD per audio/video minute Russian to Azerbaijani - Rates: 0.05 - 0.12 USD per word / 25 - 60 USD per hour / 4.00 - 7.00 USD per audio/video minute Turkish to Azerbaijani - Rates: 0.05 - 0.12 USD per word / 25 - 60 USD per hour / 4.00 - 7.00 USD per audio/video minute Czech to Azerbaijani - Rates: 0.05 - 0.12 EUR per word / 25 - 60 EUR per hour / 4.00 - 7.00 EUR per audio/video minute
Azerbaijani - Rates: 0.05 - 0.08 USD per word / 20 - 40 USD per hour / 4.00 - 7.00 USD per audio/video minute
Volume: 0 words Completed: Jun 2022 Languages: English to Azerbaijani
Consecutive interpretation: Business meetings, 2 full days.
No comment.
Volume: 300000 words Completed: Mar 2022 Languages: English to Azerbaijani
Official Journals and Regulations of the European Union, EN-AZ, Over 300,000 words since 2003
No comment.
Volume: 40000 words Completed: Aug 2021 Languages: English to Azerbaijani
Just finished post-editing a 40,000 word World Anti-Doping Agency content, English to Azerbaijani. Time for tea!
No comment.
Volume: 0 words Completed: Apr 2021 Languages: Russian to Azerbaijani
Meeting Protocols and other documents: Implementation of the Electronic Integrated Disease Surveillance System (EIDSS), Russian-English, Russian>Azerbaijani
No comment.
Volume: 2000 words Completed: Nov 2020 Languages: Azerbaijani to English
Cabinet of Ministers; Procedure for Adjudication (Examination) of Bioactive Nutritional Supplements (BANS), Appendix: Expert Opinion on Bioactive Nutritional Supplements, AZ-EN
No comment.
Volume: 6300 words Completed: Nov 2020 Languages: Azerbaijani to English
Decisions of the Cabinet of Ministers of the Republic of Azerbaijan; Approval of the List of Subordinate Entities of the State Tourism Agency; Requirements for the layout of bioactive nutritional supplements (BANS) instructions manual; Amendments to Resolutions of the Republic of Azerbaijan; other related provisions, AZ-EN
No comment.
Volume: 20000 words Completed: Oct 2020 Languages: Azerbaijani to English
Centre for Work with Municipalities: Unified Municipality Portal development paperwork, Documents for publication of methodological aids, business communications, Workshop documents: “Improving the efficiency of tax administration in municipalities: current problems and solutions”; Azerbaijani>English
No comment.
Volume: 83000 words Completed: Jun 2020 Languages: English to Azerbaijani
UNESCO: 43rd session of the UNESCO World Heritage Committee, Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage - Official documents, English-Azerbaijani
No comment.
Volume: 2200 words Completed: Feb 2020 Languages: English to Azerbaijani
Implementation Programme (Years 2019-2023) to the Agreement Between the Governments of the Republic of Azerbaijan and the Republic of Poland On Cultural & Scientific Cooperation – EN-AZ, 2200 w
No comment.
Volume: 10434 words Completed: Dec 2019 Languages: English to Azerbaijani
REGULATION (EC) No 1008/2008 of the European Parliament and of the Council of 24 September 2008 on common rules for the operation of air services in the Community (Recast) (Text with EEA relevance), EN-AZ, 10434 words
No comment.
Volume: 40000 words Completed: Aug 2019 Languages: English to Azerbaijani
COMMISSION IMPLEMENTING REGULATION (EU) 2017/373 of 1 March 2017 - laying down common requirements for providers of air traffic management/air navigation services and other air traffic management network functions and their oversight; EN>AZ, 40,000 words.
Aerospace / Aviation / Space, Law (general)
No comment.
Volume: 0 words Completed: Nov 2018 Languages: Azerbaijani to English
Decrees of the President of Azerbaijan Republic: On Additional Measures for Protection of the Historical Part of Shaki City; On approval of “State Programme on the Development of Inclusive Education for Persons with Limited Health Capabilities in the Republic of Azerbaijan in 2018-2024” - Azerbaijani to English
No comment.
Volume: 0 days Duration: Sep 2014 to Jan 2015 Languages: English to Azerbaijani
200+ page translation of technical (IT/Printers) manual
Detailed printer/scanner manual (ongoing project)
IT (Information Technology)
No comment.
Volume: 2837 days Duration: Dec 2014 to Dec 2022 Languages: English to Azerbaijani
Google continuous localization project
I have been working as the Lead Linguist of Google localization project since 2014.
Law (general), IT (Information Technology), Advertising / Public Relations
No comment.
Volume: 1101 days Duration: Jan 2019 to Dec 2022 Languages: English to Azerbaijani
I have been working as a Translator and Lead Reviewer of a long-term localization project for a hospitality brand. Content includes: websites, marketing and advertising campaigns, tourism and legal content.
Tourism & Travel, Engineering (general), Advertising / Public Relations
No comment.
Volume: 200000 words Languages: English to Azerbaijani
Working on Human Evaluations of AI Language and Translations Semantic Textual Similarity (English>Azerbaijani and English>English); 200,000 words, for a global brand.
Linguistics
No comment.
Volume: 4000 words Languages: English to Azerbaijani
Ongoing project: Transcreation and text control of advertisement content, Promo Campaign AZE, taglines and TVC. End clients: Coca-Cola, Fusetea, Sprite / EN-AZ / approx. 4000 words.
No comment.
Volume: 2500 words Languages: English to Azerbaijani
Finalizing translation of "The Dark Web, Deep Web, Surface Web" presentations, 2500 words, English>Azerbaijani for a global brand. SDL Trados Studio project.
No comment.
Volume: 14000 words Languages: English to Azerbaijani
Just finished localization of SOCAR H.Aliyev Oil Refinery Modernization and Reconstruction Project, English>Azerbaijani, 14000 words.
No comment.
Volume: 13017 words Languages: Azerbaijani to English
I am translating "Water Code of the Republic of Azerbaijan", 13017 words, from AZ into EN
Government / Politics, Law (general)
No comment.
Volume: 12680 words Languages: Azerbaijani to English
Translating "Law of the Republic of Azerbaijan On Water Supply and Wastewater Disposal" from AZ into EN. 12152 words.
Law (general), , , Government / Politics
No comment.
More
Less
Blue Board entries made by this user
26 entries
Access to Blue Board comments is restricted for non-members. Click the outsourcer name to view the Blue Board record and see options for gaining access to this information.
English to Azerbaijani: Excerpt from a contract translation General field: Law/Patents Detailed field: Law: Contract(s)
Source text - English Contractor warrants good title to all equipment that is to be provided by Contractor hereunder. Contractor represents and warrants that no other person or corporation has any right, title or interest in or to any equipment described in Schedule IV hereto or utilized in the Services, or any lien, mortgages, encumbrance or claim thereon, except as may have been specifically notified to Company in writing prior to the execution of this Contract.
The Contractor shall, at its expense, provide and keep available for the Services personnel who are suitably qualified to perform the tasks required of them to carry out the Services, including supervisory personnel having a thorough knowledge in security equipment and techniques. Contractor to ensure that an English speaking representative, or interpreter, be available at all times at the Location. Without prejudice to the generality of the foregoing the Contractor shall ensure that personnel are skilled, experienced and qualified for the operations they are required to carry out hereunder to a standard not less than that which may from time to time be required by the relevant Government authorities. Contractor shall, at its own expense, procure and maintain in full force and effect all administrative authorizations including, by way of illustration and not limitation, entry visas, residence permits and work permits for all Contractor employees, agents or servants whose services are engaged in the performance of the Services.
In the performance of this Contract it is hereby declared that Contractor is an independent contractor and not an agent of the Company. All persons assigned to the Services by the Contractor shall be deemed to be personnel or agents or employees of the Contractor and in no sense shall such personnel be deemed to be agents or employees of the Company. Neither the Contractor nor any person employed or assigned by the Contractor shall either represent itself or himself (as applicable) or be deemed for any purpose to be an employee, agent, or representative of the Company in the performance of the Services.
Translation - Azerbaijani Podratçı bu müqaviləyə əsasən Podratçı tərəfindən təmin edilməli olan bütün avadanlıqlarla əlaqədar mülkiyyət hüququna zəmanət verir. Podratçı bu Müqavilənin icrasından əvvəl Şirkətə konkret olaraq yazılı şəkildə bildirilən hallar istisna olmaqla, heç bir digər şəxsin və ya müəssisənin buradakı IV Cədvəldə təsvir edilən və ya Xidmətlərdə istifadə edilən hər hansı avadanlıq ilə əlaqədar hər hansı hüququnun, mülkiyyət hüququnun və ya marağının, və ya ipoteka, girov, öhdəlik və ya iddiasının olmadığını təsdiq edir və buna zəmanət verir.
Podratçı Xidmətlər üçün bu Xidmətlərin icrası ilə əlaqədar vəzifələrin həyata keçirilməsində məqsədəuyğun şəkildə ixtisaslaşmış işçi heyətini, həmçinin təhlükəsizlik avadanlığı və texnikaları ilə əlaqədar əltraflı biliyə malik olan nəzarət heyətini öz hesabına təmin etməli və hazır saxlamalıdır. Podratçı ingiliscə danışan nümayəndənin və ya tərcüməçinin bütün zamanlarda Məkanda mövcudluğunu təmin etməlidir. Podratçı bundan əvvəlki məqamların məzmununa xələl gətirmədən, işçi heyətinin bu Müqaviləyə əsasən icra etməli olduğu əməliyyatları müvafiq Hökümət orqanları tərəfindən vaxtaşırı olaraq tələb edilə bilən standartdan aşağı olmayan səviyyədə yerinə yetirmək üçün müvafiq şəkildə ixtisaslaşmış, təcrübəli və səriştəli olmasını təmin etməlidir. Podratçı Xidmətlərin icrasında xidmətlərindən istifadə edilən Podratçının bütün işçiləri, agentləri və ya xidmətçiləri üçün giriş vizaları, yaşayış iznləri və iş iznləri də daxil olmaqla, lakin onlarla məhdudlaşmadan, bütün inzibati icazələri öz hesabına və tam həcmdə təchiz etməli və saxlamalıdır.
Bu Müqavilənin icrasında bununla bəyan edilir ki, Podratçı Şirkətin agenti deyil, müstəqil podratçıdır. Podratçı tərəfindən Xidmətlərə təyin edilmiş bütün şəxslər Podratçının işçi heyəti, və ya agentləri, yaxud əməkdaşları hesab ediləcək və bu cür işçi heyəti heç bir anlamda Şirkətin agentləri və ya işçiləri hesab edilməyəcək. Nə Podratçı, nə də Podratçı tərəfindən işə götürülmüş və ya təyin edilmiş hər hansı bir şəxs Xidmətlərin icrasında özünü Şirkətin işçisi, agenti və ya nümayəndəsi kimi təqdim etməyəcək və ya hər hansı məqsədlə Şirkətin işçisi, agenti və ya nümayəndəsi hesab edilməyəcək.
English to Azerbaijani: Exceprt from technical manual (printers) General field: Tech/Engineering Detailed field: Printing & Publishing
Source text - English Menu
You can access the main printer driver options.
Right-click an item to display an explanation of the function.
You can select options that contain essential preset values for the printer driver.
Available options depend on the printer model.
Click to add or remove printing presets for print settings that you have defined in the and menus.
Printing presets are listed as separate items on the screen.
Select any of the predefined paper sizes, or define a custom paper size as described below.
Defining a custom paper size
Click the tab.
Use the arrows on the right of the list to scroll through the list, and then click .
Enter the paper width, height, and paper size name in the dialog box.
Note:
The unit of measurement is set by your operating system.
See your system documentation for instructions on changing the unit of measurement.
Click , and then click to return to the menu.
Your new user-defined paper size name appears in the list box.
Select to minimize the margins and print using the maximum printable area.
This check box is available when an envelope selected as the .
Select to print using the entire area of the paper, allowing you to print documents with no margins and to produce full-bleed prints of images.
In borderless printing, the print data is enlarged to slightly more than the paper size.
This means that any data that extends beyond the size of the paper is not printed.
We recommend making a test print before starting the actual print job.
You can also click and set the type of borderless printing and the amount of overflow.
This function may not be available depending on the paper type and size.
Print quality may decline or ink may smear in the top and bottom areas of the print when you use cut-sheet media not specified in the printer's documentation.
We recommend that you print a single sheet to check the quality before printing large jobs.
Click to adjust the amount of image expansion for borderless printing.
You can enlarge or retain the size of the print data.
This button is available when is selected.
Select to change the orientation of your page.
Prints the document using (tall) orientation with the shorter edge printed first, like most magazines.
Prints the document using (wide) orientation with the longer edge printed first, like most spreadsheets.
Normally, you should select the paper orientation in your software application, not in the printer driver.
Always match the setting with the kind of paper or other media you have loaded in the printer.
The types of available special media differ by country.
Select the print quality you want to use for printing.
Available settings depend on the you select.
Select the before you set the .
The dialog box is displayed when you select .
This allows you to make print quality settings.
Select to make color settings to suit your print jobs.
Prints in color.
Print color documents in black or grayscale.
Some color ink will still be used for print head maintenance.
Select to print on both sides of the paper.
Select to print on both sides of the paper automatically.
When is not selected, the first side is printed, and then you need to turn the paper over and reload it manually.
This function may not be available depending on and .
Click to open the dialog box.
Here you can make binding and folded booklet settings.
This button is only available when is selected.
Click to open the dialog box for .
Here you can select document type to set the appropriate print density and additional ink drying time depending on the content of the printouts.
This button is only available when is selected.
Select to print on one side and eject the printout face-down.
Click to open the dialog box.
Here you can select the document type to set the appropriate print density and additional ink drying time depending on the content of the printouts.
This button is only available when is selected.
Select to enable settings for multiple pages per sheet and poster printing.
Click to open the dialog box.
Here you can specify the order in which pages are printed.
Click to open the dialog box.
Here you can make advanced poster printing settings.
Click the arrows next to the box, or enter the number of copies you want to print.
Select to print multiple-page documents in sets.
Select to print from the last page so that the pages are stacked in the correct order after printing.
Select to see a preview of your document before printing.
When you send a print job, a preview window is displayed showing how your printed document will look.
Select to reduce the noise during printing without changing the print quality.
However, printing speed may be reduced.
This function is available when is selected as the setting, and is selected as the setting.
Select this box and start a print job to arrange and display print jobs on the window.
You can rearrange documents printed from various applications and combine them into a single print job.
When is selected, you can only make , , and settings.
Make detailed print settings in the window.
Click to return all settings to their factory default values.
Click to show or hide the dialog box.
Select to print using the entire area of the paper.
This allows you to print documents with no margins and to produce full-bleed prints of images.
In borderless printing, the print data is enlarged to slightly more than the paper size.
This means that any data that extends beyond the size of the paper is not printed.
We recommend making a test print before starting the actual print job.
Select to enable settings for multiple pages per sheet printing.
Select this to launch the browser when a job is printed.
You can check the status of print jobs that have been sent to the Epson Connect server.
Select the paper size that matches the size you set in your application software.
The function is always enabled for this driver.
In , the selected print data size is displayed on the left, and the print paper size is displayed on the right.
To change the print paper size, select the size you want from on the tab.
When you select , you can define a custom paper size as described below.
Dialog Box
You can register your printing presets.
You can also set whether to show or hide registered printing presets on the screen, and change the display order for registered printing presets.
Click to show a printing preset that was hidden using the button on the menu.
Select the printing preset you want to show, and then click this button.
Click to hide a printing preset on the menu.
Select the printing preset you want to hide, and then click this button.
Click to delete the selected custom setting.
Click to return the changed items in to their defaults.
Up/Down Buttons
Click to change the display order for the printing presets.
Select a printing preset and then click one of these buttons to move it up or down the order.
Enter a unique name up to 63 characters in length.
You can register up to 100 of your own printing presets.
Select the icon from the list that you want to use for your custom setting.
Enter a description of the setting up to 255 characters in length.
Displays the date and time you registered a setting.
Click to register your custom setting to the .
The name specified in the text box is registered.
Items
Displays the settings for the preset selected from the list.
Click to close the dialog box.
Dialog Box
You can specify the paper dimensions.
Displays a list of the user-defined paper sizes that have been created.
Displays the name of the user-defined paper size that is selected in the list.
Type a unique name in this text box and click the button to register a new paper size.
You cannot use the same name for more than one paper size.
Specify the width for the user-defined paper size that you are creating.
The range of available widths is shown to the right of the text box.
Specify the height for the user-defined paper size that you are creating.
The range of available heights is shown to the right of the text box.
Specify the unit of measurement to be used for the paper width and height.
You can choose either mm or inch.
Click to register a new paper size.
Click to delete the selected user-defined paper size.
Dialog Box
You can specify the paper size for the loaded paper.
Select the size of the loaded paper.
Data is automatically reduced to fit the loaded paper size.
Dialog Box
You can specify the binding edge, the binding margins, and the booklet options when printing on both sides of a sheet of paper.
Select which edge of the document will be bound.
Some settings are not available when is selected.
Enter a value to specify the width of the binding margin for and .
When is selected, the margin for is also applied to .
Select the unit of measurement to be used for the .
You can select either mm or inch.
Select one of the following binding methods to make a booklet.
Prints a booklet ready for center binding.
Fold the entire document in half, and then bind at the center of the printout.
Prints a booklet ready for side binding.
Fold each page individually in half, and then bind at the side of the printout.
Select to rearrange the print order and print two pages on one sheet of paper.
This allows you to create a booklet by folding the printed pages.
Dialog Box
You can adjust the print density and additional ink drying time.
Select the document type to set the appropriate print density and additional ink drying time depending on the content of the printouts.
Select when printing with text.
Select when printing with text and graphics.
Select when printing with photographs.
This is automatically selected when the print density or additional ink drying time are adjusted manually.
You can reduce the print density for finer printing when printing photos with dense data.
You can increase the ink drying time when printing photos with dense data to make sure the fine printing is thoroughly dried.
Dialog Box
You can select a layout method.
The layout selection changes according to the setting you selected.
Print Layout
You can select a layout method.
The print layout changes according to the order you selected.
Select to print frames around the individual pages.
Dialog Box
You can make advanced poster printing settings.
Select to enable the following cutting guide options.
Slightly overlaps each panel and prints alignment marks to allow precise cropping of the edges.
Prints lines on each panel to guide you when trimming the panels.
Panel Selection
Click to specify which panels you want to print.
Grayed out panels are not printed.
This allows you to print only the panels you need without having to print the entire poster.
Dialog Box
Displays the current printer driver settings, and you can also select a method to output the settings.
Select to always show the current printer driver settings.
Click to open the dialog box where you can select a method to output the setting list.
Click to close the dialog box.
Dialog Box
You can select whether you want to enlarge or retain the size of the print data.
When you select , you can also select the amount of enlargement.
Select one of the following enlargement methods.
Select this if you want to enlarge the size of print data automatically and print with no margins.
Note:nEnlarged areas that exceed the paper size will not be printed on the paper.
Select this if you do not want to change the size of your print data.
To avoid margins appearing around the edges when you select this setting, you need to use an application to enlarge your image data in all four directions to exceed the width and height of the paper.
When you select , the slider becomes available.
By using the slider, you can control the amount of the image that extends beyond the edges of the paper during borderless printing.
To reduce the amount of cropping around the edges of your image, move the slider to .
If you see a white line at the edge of your printouts, move the slider to .
Dialog Box
You can make print quality settings by moving the slider.
Move the / slider to set the print quality.
The printing speed increases as you move the slider to .
When print quality is more important, move the slider to .
Dialog Box
You can select a printer to print out the current setting list, or save the list as a file.
Output Settings
Menu
You can access detailed printer driver options.
Select the output paper size from the list.
Select to enable the Reduce/Enlarge function.
Select to reduce or enlarge the size of a document while maintaining its aspect ratio.
Automatically enlarges or reduces the image to fit the selected output paper size.
Specify a percentage between 10% and 400%, and then select your paper size from the size list (if necessary).
This setting is only available when is selected.
Select to use the color matching and image-enhancement methods provided by the printer driver.
Produces sharper images and more vivid colors by automatically adjusting the contrast, saturation, and brightness of the original image data.
Select to perform manual color correction.
Click the button to open the dialog box where you can make detailed settings.
Select to use the tone adjustment methods provided by the printer driver.
Produces sharper images and more distinct shades by automatically adjusting the contrast and brightness of the original image data.
Select to perform manual tone correction.
Click the button to open the dialog box where you can make , , and settings.
Click to open the dialog box.
Here you can add more options to improve the print quality.
Select the watermark you want to print.
After selecting a watermark, click the button to open the dialog box.
Here you can make detailed watermark settings.
Click the button to open the dialog box.
Here you can add unique watermarks or delete watermarks from the list.
Here you can make further settings for printing on the header and/or footer.
This button is only available when is selected.
Select to rotate pages 180 degrees before printing.
Select to activate bidirectional printing so that your printer prints in both directions.
mode speeds up printing, but may decreases print quality.
Turn off if you want higher quality prints.
Here you can specify the User Name, Password, and Job Name.
Select the color correction method.
Check this box to activate the Monochrome Model Compatibility feature to print fonts and thin lines thicker.
This function is available when Grayscale is selected as the Color setting.
Using this feature consumes more toner.
Check this box to enable Halftoning processing.
When you select this button, the Smooth/Sharp and Light/Dark sliders are enabled.
Click this button to enable Enh.MG (Enhanced MicroGray) processing.
When you select this button, the Smooth/Sharp and Light/Dark sliders are enabled.
Enh.MG processing produces smooth (instead of stepped) gradations in images, resulting in finer printer output.
Enh.MG processing is memory-intensive, and some images may require more memory than is available.
If you are unable to print your document, turn off Enh.MG processing and print again.
To print larger images with Enh.MG processing enabled, install more printer memory.
When special types of halftone processing are performed by the application program, Enh.MG processing may prevent proper printing results.
If this occurs, turn off Enh.MG processing and print again.
Adjusts the dot density of graphics.
The Sharp setting provides more precise rendering of grayscale, but detail is lost when you print photos.The Smooth setting is good for printing photos.
Allows five levels of adjustment for graphics.
This setting is useful for color matching with other sRGB devices.
This function is available only when Color is selected as the Color setting.
When you select this option, standard users cannot edit user-defined watermarks.
Select items to increase visibility of the text and images.
This function is available when Grayscale is selected as Color.
Click to open the Decoration Settings dialog box.
Check this box to activate the RITech (Resolution Improvement Technology) feature.
RITech enhances curve smoothness when printing large characters.
If gradations appear degraded when this box is selected, clear the check box.
Check this box to conserve toner when draft printing, or otherwise when ultimate print quality is not required.
Check this box to thicken thin lines.
Decoration Settings Dialog Box
You can make settings for decorating text or images.
Select the decoration method that you want to use for red text.
Select the decoration method that you want to use for blue text.
Select the decoration method that you want to use for other color text.
Select the decoration method for graphs and images.
Confidential Job Settings Dialog Box
A password should be set for a confidential job in order to restrict access.
Passwords must be four digits.
The available number symbols are depending on the printer model.
To print the job, the password for the job must be entered using the control panel's Confidential Job Menu.
Enter a User Name to be used on the Print Job and Confidential Job menus.nYou need to enter a user name to enable the OK button.
Enter a Job Name to be used in the Print Job and Confidential Job menus.nYou need to enter a job name to enable the OK button.
Click to open the Print Status Sheets dialog box.
Click to open the Reserve Job Settings dialog box.
Click to search and connect with a printer on the network.
This function is only available for users with administrator authority.
Select the Printer Control Language from the list.
The available settings defer depending on the printer model.
Major printing tasks are handled by the computer with this mode.
Major printing tasks are handled by the printer with this mode.
Select this button to print all TrueType fonts with no substitutions.
The following settings can only be made from the printer (available modes are different depending on the printer model):
Offset Settings, Density, Skip Blank Page, and Ignore the selected paper size
This function does not apply to the Offset Settings, when ESC/PageS Printing System is selected as Printer Control Language.
Printer driver settings for the following items have priority over settings made from the printer (available modes are different depending on the printer model):
Click to open the Offset Settings dialog box.
Adjust the print density to make your print lighter or darker in 5 steps.1 is the lightest, 5 is the darkest.
When you check this box, the printer prints on loaded paper, regardless of size.
Select this check box to have the printer driver analyze the printing data, and automatically switch to monochrome mode if the printing data is black and white.
Conserve color consumables allows your printer to detect automatically whether the print data is color or black and white, and change the printing mechanism depending on the print data.
You can extend the life of unused color developers, although time for switching the printing mechanism is required.
Selecting this check box increases the printable area.
To use the collate feature in the application, use the application settings.
Prints the outline of barcode clearly.
Offset Settings Dialog Box
Makes fine adjustments to the printing position of data on a page.
Click to return your offset settings to zero.
Adjusts the vertical printing position of data on the front of a page.
Adjusts the horizontal printing position of data on the front of a page.
Adjusts the vertical printing position of data on the back of a page when printing with the optional Duplex Unit.
Adjusts the horizontal printing position of data on the back of a page when printing with the optional Duplex Unit.
List
Names of the settings registered are displayed.
Click the Close button to exit this dialog box.
Print Status Sheets Dialog Box
You can print the status sheets.
Click this button to print the Configuration Status Sheet with which you can confirm the printer status.
Click this button to print the Supplies Status Sheet with which you can confirm the supplies status.
Click this button to print the Usage History Status Sheet with which you can confirm printing history, for example, how many sheets of paper have been printed for each paper size.
Reserve Jobs Settings Dialog Box
In the Reserve Jobs Settings dialog box, you can make Reserve Jobs Settings if a RAM disk or hard disk unit or optional CompactFlash is installed in the printer.
About an available printer's memory, see your printer's documentation.
Select to enable settings for the Reserve Jobs function.
Select Re-Print Job when the same job is to be printed several times.
Turning off the printer or performing a Reset All will remove the print job from the printer's memory.
When a job is started from the printer driver, printing is done according to the printer driver settings.
The job remains on the printer after printing.
Reprinting can be started from the Print Job Menu if the User Name and the Job Name are specified.
Select Verify Job when you want to check the output before printing all copies to avoid misprints on multiple copies.
When a job is started from the printer driver, the printer outputs only the selected number of copies.
The data is stored in the printer after printing.
After checking the printing results, you can print the rest of copies from the Print Job Menu if the User Name and the Job Name are specified.
Reprinting is available after printing all copies.
Reprinting cannot be performed after turning the power off, or performing a Reset All.
Select Stored Job if you are going to print the same data frequently, such as printed forms.
When a job is started from the printer driver, the print data is stored in the optional CompactFlash without being printed.
The stored data can be printed from the Print Job Menu if the User Name and the Job Name are specified.
You can print the data even after the printer has been turned off and on.
Select the Create a thumbnail check box to create a thumbnail of the first page of a reserve job.
Optional Settings Tab
The Optional Settings tab gives you access to a variety of optional settings.
The settings vary depending on the version of your operating system.
Click to open the Driver Settings dialog box.
This function is available for user who has administrator privilege.
Displays the installed optional equipment automatically when the printer is connected to a bi-directional port.
Select to update printer information by clicking Get.
Click to get printer information.
This function is only available when Acquire from Printer is selected.
Select to only update printer information for the optional equipment.
This function is only available when Acquire from Printer is selected.
Select to update printer information manually.
Click to open the Printer Information dialog box where you can make detailed settings.
This function is available for user who has administrator privilege.
Select the printer model for which you want to update information.
Driver Settings Dialog Box
You can disable printer settings.
These settings cannot be changed by users who do not have administrator authority.
Select this check box to prevent user who does not have administrator privilege from changing the settings.
Also, users cannot change the setting value on the print settings screen of application software.
Select Color or Grayscale according to your purpose.nSelect this check box to prevent user who does not have administrator privilege from changing the settings.
Also, users cannot change the setting value on the print settings screen of application software.
Select this check box to prevent user who does not have administrator privilege from changing all the settings.
Also, users cannot change the setting value on the print settings screen of application software.
Select a name for the watermark you want to display in the Watermark list on the More Options tab.
Click to display the User-Defined Watermarks screen.
You can add or delete watermarks.
Click this button to open the Watermark dialog box where you can make watermark settings.
Select whether to use the Header/Footer function.
Select to disable the Header/Footer function.
Select to enable the Header/Footer function.
Click the Settings button to open the Header/Footer Settings dialog box where you can make further settings for printing on the header or footer.
Specify the setting for the confidential job and reserve job.
Select to enable the confidential job function.
Select this box to ignore the reserve job settings specified in the Reserve Jobs Settings dialog box.
Select Color or Grayscale according to your purpose.
Select to print in color.
Select to print in black and white.
Select whether to use the 2-sided printing function.
Select to disable the 2-sided printing function.
Select to enable the 2-sided printing function.
Select whether or not to print 2 or 4 pages on one sheet of paper.
Click to return the settings to their factory defaults.
Printer Information Dialog Box
Select your printer series.
Select your printer model.
Select your printer control language to be used as default.
Specifies the amount of memory installed in the printer from the list.
The amount of memory is printed on the bottom of configuration status sheet.
This item must be set whenever memory is added or removed from the printer.
If the printer is not connected to a bi-directional port, the proper memory size must be selected manually.
This item is set automatically when the printer is connected to a bi-directional port.
Specifies an optional paper source to be used.
This item must be selected when an optional paper source is installed in the printer, before you use it.
If the printer is not connected to a bi-directional port, the optional paper source must be specified manually in this list before use.
Specifies an optional output tray to be used.
This item must be selected when an optional output tray is installed in the printer, before you use it.
If the printer is not connected to a bi-directional port, the optional output tray must be specified manually in this list before use.
Specifies an optional hard disk unit and CompactFlash to be used.
Specifies an optional RAM disk to be used.
Specifies an optional duplex unit to be used.
Translation - Azerbaijani Menyu
Əsas printer drayveri seçimlərinə daxil ola bilərsiniz.
Funksiyanın izahatını göstərmək üçün elementin üzərində sağla klikləyin.
Printer drayveri üçün zəruri əvvəlcədən quraşdırılmış dəyərləri olan seçimləri seçə bilərsiniz.
Mümkün seçimlər printer modelindən asılıdır.
və menyularında çap parametrləri üçün əvvəlcədən quraşdırdığınız dəyərləri əlavə etmək və ya silmək üçün basın.
Əvvəlcədən quraşdırılmış çap dəyərləri ekranında ayrıca elementlər kimi göstərilir.
Əvvəlcədən təyin edilmiş hər hansı kağız ölçüsünü seçin və ya fərdi kağız ölçüsünü aşağıda təsvir edildiyi kimi təyin edin.
Fərdi kağız ölçüsünün təyin edilməsi
tab-vərəqəsini basın.
Siyahının üzərində sürüşmək üçün siyahısının sağındakı oxlardan istifadə edin, sonra isə -i basın.
dialoq qutusunda kağızın enini, hündürlüyünü və kağız ölçüsünün adını daxil edin.
Qeyd:
Ölçü vahidi əməliyyat sisteminiz tərəfindən təyin edilir.
Ölçü vahidinin dəyişdirilməsinə dair təlimatlar üçün system sənədlərinizə baxın.
menyuya qayıtmaq üçün , sonra isə basın.
İstifadəçi tərəfindən təyin edilmiş yeni kağız ölçünüzün adı siyahı qutusunda peyda olur.
Marjaları minimallaşdırmaq və maksimal çap edilən sahə ilə çap etmək üçün seçin.
Bu seçim qutusu kimi zərf seçilən zaman istifadə edilə bilər.
Kağızın bütün sahəsindən istifadə etməklə çap etmək üçün seçin; bu, sizə sənədləri marjasız çap etmək və təsvirlərin haşiyəsiz çapını icra etməyə imkan verir.
Haşiyəsiz çapda çap verilənləri kağızın ölçüsündən azacıq çox olmaqla böyüdülür.
Bu o deməkdir ki, kağızın ölçüsündən kənara çıxan hər hansı verilən çap edilmir.
Biz faktiki çap işinə başlamazdan əvvəl sınaq çapı icrasını tövsiyə edirik.
Siz həmçinin -i basıb haşiyəsiz çapın növünü və işin dolub-daşmasının miqdarını qura bilərsiniz.
Kağızın növündən və ölçüsündən asılı olaraq bu funksiyanın istifadəsi mümkün olmaya bilər.
Siz printerin sənədlərində göstərilməyən səhifənin kəsilməsi daşıyıcısından istifadə edərkən çapın keyfiyyəti aşağı düşə və ya çapın yuxarı və aşağı sahələrində mürəkkəb yayıla bilər.
Böyük işləri çap etməzdən əvvəl keyfiyyəti yoxlamaq üçün bir vərəqi çap etmənizi tövsiyə edirik.
Haşiyəsiz çap üçün təsvirin genişlənməsi miqdarını tənzimləmək üçün basın.
Çap verilənlərinin ölçüsünü böyüdə və ya saxlaya bilərsiniz.
Bu düymə seçilərkən istifadə edilə bilər.
Səhifənizin səmtini dəyişdirmək üçün basın.
Sənədi bir çox jurnallarda olduğu kimi qısa kənarı birinci olmaqla (hündür) səmtləşdirməsi ilə çap edir.
Sənədi bir çox elektron cədvəllərdə olduğu kimi uzun kənarı birinci olmaqla (geniş) səmtləşdirməsi ilə çap edir.
Adətən, kağızın səmtini printer drayverində deyil, proqram təminatı tətbiqi proqramınızda seçməlisiniz.
parametrini həmişə printerə yüklədiyiniz kağız və ya digər daşıyıcı növü ilə uyğunlaşdırın.
İstifadə edilə bilən xüsusi daşıyıcı növləri ölkədən ölkəyə fərqlənir.
Çap üçün istifadə etmək istədiyiniz çap keyfiyyətini seçin.
İstifadə edilə bilən parametrlər seçdiyiniz -ndən asılıdır.
-nü -i qurmazdan əvvəl seçin.
dialoq qutusu -i seçdiyiniz zaman göstərilir.
Bu, sizə çap keyfiyyəti parametrlərini icra etmək imkanı verir.
Çap işlərinizə uyğun gələn rəng parametrləri qurmaq üçün seçin.
Rəngli çap edir.
Sənədləri qara və ya boz rəng çalarlarl ilə çap et.
Rəngli mürəkkəb müəyyən qismi şrift başlığının texniki xidmətində istifadə ediləcək.
Kağızın hər iki tərəfində çap etmək üçün seçin.
Kağızın hər iki tərəfində avtomatik çap etmək üçün seçin.
seçilmədiyi zaman birinci tərəf çap edilir, sonra isə siz kağızı çevirib əllə yükləməlisiniz.
Bu funksiyanın istifadəsi -ndən və -ndən asılı olaraq mümkün olmaya bilər.
dialoq qutusunu açmaq üçün basın.
Burada siz cildləmə və bükülmüş buklet parametrlərini qura bilərsiniz.
Bu düymə yalnız seçilərkən istifadə edilə bilər.
üçün dialoq qutusunu açmaq üçün basın.
Burada siz çap materiallarının məzmunundan asılı olaraq müvafiq çap sıxlığını və mürəkkəbin quruması üçün əlavə zamanı qurmaq üçün sənədin növünü seçə bilərsiniz.
Bu düymə yalnız seçilərkən istifadə edilə bilər.
Bir tərəfdə çap etmək və çap materialını üzüaşağı çıxarmaq üçün seçin.
dialoq qutusunu açmaq üçün basın.
Burada siz çap materiallarının məzmunundan asılı olaraq müvafiq çap sıxlığını və mürəkkəbin quruması üçün əlavə zamanı qurmaq üçün sənədin növünü seçə bilərsiniz.
Bu düymə yalnız seçilərkən istifadə edilə bilər.
Vərəqdə çoxsaylı səhifələrin çapı və afişa çapı parametrlərini aktivləşdirmək üçün seçin.
dialoq qutusunu açmaq üçün seçin.
Burada siz səhifələrin çap ardıcıllığını göstərə bilərsiniz.
dialoq qutusunu açmaq üçün seçin.
Burada siz təkmil afişa çapı parametrlərini qura bilərsiniz.
qutusunun yanındakı oxları basın və ya çap etmək istədiyiniz nüsxələrin sayını daxil edin.
Çoxsəhifəli sənədləri dəstlərlə çap etmək üçün seçin.
Səhifələrin çapdan sonra düzgün ardıcıllıqla qruplaşdırılması üçün son səhifədən çap etmək üçün seçin.
Çap etməzdən əvvəl sənədinizə önbaxış icra etmək üçün seçin.
Çap işini göndərdiyiniz zaman çap edilən sənədinizin necə görünəcəyini sizə göstərən önbaxış pəncərəsi göstərilir.
Çapın keyfiyyətini dəyişmədən çap zamanı səsin azaldılması üçün seçin.
Lakin çap sürəti azala bilər.
Bu funksiya parametri və parametri kimi seçilərkən istifadə edilə bilər.
Bu qutunu seçin və çap işlərini təşkil etmək və pəncərəsində göstərmək üçün çap işini başladın.
Siz müxtəlif tətbiqi proqramlardan çap edilən sənədləri yenidən təşkil edə və onları bir çap işində birləşdirə bilərsiniz.
seçilərkən siz yalnız , və parametrlərini icra edə bilərsiniz.
pəncərəsində ətraflı çap parametrlərini qurun.
Bütün parametrləri istehsal susmaya görə dəyərlərinə qaytarmaq üçün basın.
dialoq qutusunu göstərmək və ya gizlətmək üçün basın.
Kağızın bütün sahəsindən istifadə etməklə çap etmək üçün seçin.
Bu, sizə sənədləri marjasız çap etmək və təsvirlərin haşiyəsiz çapını icra etməyə imkan verir.
Haşiyəsiz çapda çap verilənləri kağızın ölçüsündən azacıq çox olmaqla böyüdülür.
Bu o deməkdir ki, kağızın ölçüsündən kənara çıxan hər hansı verilən çap edilmir.
Biz faktiki çap işinə başlamazdan əvvəl sınaq çapı icrasını tövsiyə edirik.
Vərəqdə çoxsaylı səhifələrin çapı parametrlərini aktivləşdirmək üçün seçin
Bunu iş çap edilərkən brauzeri başlatmaq üçün seçin.
Epson Connect serverinə göndərilən çap işlərinin vəziyyətini yoxlaya bilərsiniz.
Tətbiqi proqram proqram təminatınızda qurduğunuz ölçüyə uyğun kağızın ölçüsünü seçin.
funksiyası bu drayver üçün həmişə aktivləşdirilir.
-ndə seçilmiş çap verilənlərinin ölçüsü solda, çap kağızının ölçüsü isə sağda göstərilir.
Çap kağızının ölçüsünü dəyişmək üçün tab-vərəqəsində -ndan istədiyiniz ölçünü seçin.
seçdiyiniz zaman fərdi kağız ölçüsünü aşağıda təsvir edildiyi kimi təyin edə bilərsiniz.
dialoq qutusu
Əvvəlcədən təyin edilmiş çap dəyərlərinizi qeydiyyatdan keçirə bilərsiniz.
Siz həmçinin qeydiyyatdan keçirilmiş əvvəlcədən təyin edilmiş çap dəyərlərini ekranında göstərməyi və ya gizlətməyi və qeydiyyatdan keçirilmiş əvvəlcədən təyin edilmiş çap dəyərlərinin göstərilmə ardıcıllığını dəyişə bilərsiniz.
Əvvəlcədən təyin edilmiş, gizlədilmiş çap dəyərini menyusunda düyməsi ilə göstərmək üçün basın.
Göstərmək istədiyiniz əvvəlcədən təyin edilmiş çap dəyərini seçin, sonra isə bu düyməni basın.
Əvvəlcədən təyin edilmiş çap dəyərini menyusunda gözlətmək üçün basın.
Gizlətmək istədiyiniz əvvəlcədən təyin edilmiş çap dəyərini seçin, sonra isə bu düyməni basın.
Seçilmiş fərdi parametri silmək üçün basın.
-ndə dəyişdirilmiş elementləri susmaya görə dəyərlərinə qaytarmaq üçün basın.
Yuxarı/Aşağı düymələri
Əvvəlcədən təyin edilmiş çap dəyərlərinin göstərilmə ardıcıllığını dəyişmək üçün basın.
Əvvəlcədən təyin edilmiş çap dəyərini seçin, sonra isə onu ardıcıllıq boyunca yuxarı və ya aşağı hərəkət etdirmək üçün bu düymələrdən birini basın.
Uzunluğu 63 simvola qədər olan unikal ad seçin.
100-ə qədər öz əvvəlcədən təyin edilmiş çap dəyərinizi qeydiyyat keçirə bilərsiniz.
Siyahıdan fərdi parametriniz üçün istifadə etmək istədiyiniz piktoqramı seçin.
Uzunluğu 255 simvola qədər olan parametr təsviri daxil edin.
Parametri qeydiyyatdan keçirdiyiniz tarixi və zamanı göstərir.
Fərdi parametrinizi -ndə qeydiyyatdan keçirmək üçün basın.
mətn qutusunda göstərilən ad qeydiyyatdan keçirilmişdir.
Elementlər
siyahısından seçilmiş əvvəlcədən təyin edilmiş dəyər parametrlərini göstərir.
dialoq qutusunu bağlamaq üçün basın.
dialoq qutusu
Kağızın ölçülərini göstərə bilərsiniz.
Yaradılmış istifadəçinin təyin etdiyi kağız ölçülərinin siyahısını göstərir.
siyahısında seçilmiş istifadəçinin təyin etdiyi kağız ölçüsünün adını göstərir.
Bu mətn qutusuna unikal ad daxil edin və yeni kağız ölçüsünü qeydiyyatdan keçirmək üçün düyməsini basın.
Eyni adı birdən çox kağız ölçüsü üçün istifadə edə bilməzsiniz.
Yaratdığınız istifadəçinin təyin etdiyi kağız ölçüsünün enini göstərin.
İstifadə edilə bilən enlərin diapazonu mətn qutusunun sağında göstərilir.
Yaratdığınız istifadəçinin təyin etdiyi kağız ölçüsünün hündürlüyünü göstərin.
İstifadə edilə bilən hündürlüklər diapazonu n qutusunun sağında göstərilir.
Kağızın eni və hündürlüyü üçün istifadə ediləcək ölçü vahidini göstərin.
mm və ya düym seçə bilərsiniz.
Yeni kağız ölçüsünü qeydiyyatdan keçirmək üçün basın.
Seçilmiş istifadəçinin təyin etdiyi kağız ölçüsünü silmək üçün basın.
dialoq qutusu
Yüklənmiş kağız üçün kağız ölçüsünü göstərə bilərsiniz.
Yüklənmiş kağızın ölçüsünü seçin.
Verilənlər yüklənmiş kağızın ölçüsünə uyğun olmaq üçün avtomatik kiçildilir.
dialoq qutusu
Kağız vərəqinin hər iki tərəfində çap edərkən cildləmə kənarını, cildləmə marjalarını və buklet seçimlərini göstərə bilərsiniz.
Səhifənin hansı kənarının cildlənəcəyini seçin.
seçilərkən bəzi parametrlər istifadə edilə bilməz.
və üçün cildləmə marjasının enini göstərmək üçün dəyər daxil edin.
seçilərkən üçün marja həmçinin -yə tətbiq edilir.
üçün istifadə ediləcək ölçü vahidini seçin.
mm və ya düym seçə bilərsiniz.
Buklet düzəltmək üçün aşağıdakı cildləmə üsullarından birini seçin.
Mərkəzi cildləmə üçün hazır bukleti çap edir.
Bütün sənədi yarıya bükün, sonra isə çap materialının mərkəzində cildləyin.
Kənar cildləmə üçün hazır bukleti çap edir.
Hər bir səhifəni ayrıca yarıya bükün, sonra isə çap materialının kənarında cildləyin.
Çap ardıcıllığını yenidən təşkil etmək və iki səhifəni bir vərəq səhifəsində çap etmək üçün seçin.
Bu, sizə çap edilmiş səhifələri bükməklə buklet yaratmaq imkanı verir.
dialoq qutusu
Çap sıxlığını və mürəkkəbin quruması üçün əlavə zamanı qura bilərsiniz.
Çap materiallarının məzmunundan asılı olaraq müvafiq çap sıxlığını və mürəkkəbin quruması üçün əlavə zamanı qurmaq üçün sənədin növünü seçin.
Mətn ilə çap zamanı seçin.
Mətn və qrafik ilə çap zamanı seçin.
Şəkillər ilə çap zamanı seçin.
Bu, çap sıxlığı və ya mürəkkəbin quruması üçün əlavə zaman əllə tənzimlənərkən avtomatik seçilir.
Sıx verilənlərlə şəkilləri çap edərkən kiçik şriftlərlə çap üçün çap sıxlığını azalda bilərsiniz.
Kiçik şriftlərlə çapın tamamən quruduğuna əmin olmaq üçün sıx verilənlərlə şəkillər çap edərkən mürəkkəbin quruması zamanını artıra bilərsiniz.
dialoq qutusu
Tərtibat üsulunu seçə bilərsiniz.
Tərtibatın seçilməsi seçdiyiniz parametrinə uyğun olaraq dəyişir.
Çap tərtibatı
Tərtibat üsulunu seçə bilərsiniz.
Çap tərtibatı seçdiyiniz ardıcıllığa uyğun olaraq dəyişir.
Ayrıca səhifələrin ətrafındakı çərçivələri çap etmək üçün seçin.
dialoq qutusu
Təkmil afişa çapı parametrlərini qura bilərsiniz.
Aşağıdakı kəsmə bələdçisi seçimlərini aktivləşdirmək üçün seçin.
Hər paneli azacıq each panel və kənarların dəqiq kəsiminə icazə vermək üçün tənzimləmə işarələrini çap edir.
Panelləri kəsərkən sizə bələdçilik etmək üçün hər paneldə xətlər çap edir.
Panel seçimi
Hansı panelləri çap etmək istədiyinizi göstərmək üçün basın.
Bozardılmış panellər çap edilmir.
Bu, sizə bütün afişanı çap etmədən yalnız sizə lazım olan panelləri çap etmək imkanı verir.
dialoq qutusu
Cari printer drayveri parametrlərini göstərir və siz parametrləri çıxarmaq üçün də üsul seçə bilərsiniz.
Həmişə cari printer drayveri parametrlərini göstərmək üçün seçin.
Parametr siyahısını çıxarmaq üçün üsul seçə biləcəyiniz dialoq qutusunu açmaq üçün seçin.
Dialoq qutusunu bağlamaq üçün basın.
dialoq qutusu
Çap verilənlərinin ölçüsünü böyütmək və ya saxlamaq istədiyinizi seçə bilərsiniz.
seçdiyiniz zaman böyütmənin miqdarını da seçə bilərsiniz.
Aşağıdakı böyütmə üsullarından birini seçin.
Çap verilənlərinin ölçüsünü avtomatik böyütmək və marjasız çap etmək istəyirsinizsə bunu seçin.
Qeyd:nKağızın ölçüsünü keçən böyüdülmüş hissələr kağız üzərində çap edilməyəcək.
Çap verilənlərinizin ölçüsünü dəyişmək istəmirsinizsə bunu seçin.
Bu parametri seçdiyiniz zaman kənarların ətrafında marjaların yaranmasına imkan verməmək üçün təsvirinizi dörd istiqamətdə böyütmək üçün kağızın eni və hündürlüyünü keçməyə imkan verən tətbiqi proqramdan istifadə etməlisiniz.
seçdiyiniz zaman slayderdən istifadə mümkün olur.
Slayderdən istifadə etməklə haşiyəsiz çap zamanı təsvirin kağızın kənarlarını aşan hissəsinə nəzarət edə bilərsiniz.
Təsvirinizin kənarlarının ətrafında kəsmə miqdarını azaltmaq üçün slayderi -a sürüşdürün.
Çap materiallarınızın kənarında ağ xətt görsəniz, slayderi -a sürüşdürün.
dialoq qutusu
Slayderi sürüşdürməklə çap keyfiyyəti parametrlərini qura bilərsiniz.
Çap keyfiyyətini qurmaq üçün / slayderini sürüşdürün.
Siz slayderi -ə doğru sürüşdürdükcə çap sürəti artır.
Çap keyfiyyəti daha əhəmiyyətli olduqda slayderi -ə doğru sürüşdürün.
dialoq qutusu
Cari parametrlər siyahısını çap etmək və ya siyahını fayl şəklində saxlamaq üçün printer seçə bilərsiniz.
Çıxış parametrləri
menyusu
Ətraflı printer drayveri seçimlərinə daxil ola bilərsiniz.
Çıxış kağızının ölçüsünü siyahıdan seçin.
Kiçilt/Böyüt funksiyasını aktivləşdirmək üçün seçin.
Sənədin nisbətini saxlamaqla ölçüsünü kiçiltmək və ya böyütmək üçün seçin.
Təsviri seçilmiş çıxış kağızı ölçüsünə uyğun gəlmək üçün avtomatik böyüdür və ya kiçildir.
10% - 400% arasında faiz göstərin, sonra isə ölçüsü siyahısından kağızınızın ölçüsünü seçin (lazım olarsa).
Bu parametr yalnız seçilərkən istifadə edilə bilər.
Printer drayveri tərəfindən təmin edilən rəngin uyğunlaşdırılması və təsvirin zənginləşdirilməsi üsullarından istifadə etmək üçün seçin.
Orijinal təsvir verilənlərinin kontrastını, dolğunluğunu və parlaqlığını avtomatik tənzimləməklə daha kəskin təsvirlər və daha parlaq rənglər yaradır.
Rəngin mexaniki korreksiyasını icra etmək üçün seçin.
Ətraflı parametrlər qura biləcəyiniz dialoq qutusunu açmaq üçün düyməsini basın.
Printer drayveri tərəfindən təmin edilən tonun tənzimlənməsi üsullarından istifadə etmək üçün seçin.
Original təsvir verilənlərinin kontrastını və parlaqlığını avtomatik tənzimləməklə daha kəskin təsvirlər və daha dəqiq çalarlar yaradır.
Rəngin mexaniki korreksiyasını icra etmək üçün seçin.
, və parametrlərini qura biləcəyiniz dialoq qutusunu açmaq üçün düyməsini basın.
dialoq qutusunu açmaq üçün seçin.
Burada çapın keyfiyyətini artırmaq üçün daha çox seçim əlavə edə bilərsiniz.
Çap etmək istədiyiniz su nişanını seçin.
Su nişanını seçdikdən sonra dialoq qutusunu açmaq üçün düyməsini basın.
Burada ətraflı su nişanı parametrlərini qura bilərsiniz.
dialoq qutusunu açmaq üçün düyməsini açın.
Burada unikal su nişanları əlavə edə və ya siyahıdan su nişanlarını silə bilərsiniz.
Burada siz səhifənin yuxarı və/və ya aşağı sərlövhəsində çap üçün əlavə parametrlər qura bilərsiniz.
Bu düymə yalnız seçilərkən istifadə edilə bilər.
Çapdan əvvəl səhifələri 180 dərəcə fırlatmaq üçün seçin.
Printerinizin hər iki istiqamətdə çap etməsi üçün ikiistiqamətli çapı aktivləşdirmək üçün seçin.
rejimi çapı sürətləndirir, lakin çap keyfiyyətini azalda bilər.
Daha yüksək keyfiyyətli çap istəyirsinizsə, -i söndürün.
Burada siz İstifadəçi adını, Parolu və İşin adını göstərə bilərsiniz.
Rəngin korreksiyası üsulunu seçin.
Şriftləri və nazik xətləri daha qalın çap etmək üçün Monoxrom modelinin Uyğunluq funksiyasını aktivləşdirmək üçün bu qutunu seçin.
Bu funksiya boz rəng çalarları Rəng parametri kimi seçilərkən istifadə edilə bilər.
Bu funksiyadan istifadə zamanı toner daha çox istifadə edilir.
Yarımton emalını aktivləşdirmək üçün bu qutunu seçin.
Bu düyməni seçdiyiniz zaman Hamar/Kəskin və Açıq/Tünd slayderlər aktivləşdirilir.
Zng.MB (Zənginləşdirilmiş MikroBoz) emalını aktivləşdirmək üçün bu düyməni basın.
Bu düyməni seçdiyiniz zaman Hamar/Kəskin və Açıq/Tünd slayderlər aktivləşdirilir.
Zng.MB emalı təsvirlərdə hamar (pilləli deyil) dərəcələnmə hasil edir ki, bu da printerdən daha kiçik şriftlərin çıxması ilə nəticələnir.
Zng.MB emalı yaddaşdan intensiv istifadə edir və bəzi təsvirlər üçün mövcud olduğundan daha çox yaddaş tələb edilə bilər.
Sənədinizi çap edə bilmirsinizsə, Zng.MB emalını söndürün və yenidən çap edin.
Aktivləşdirilmiş Zng.MB emalı ilə daha böyük təsvirlər çap etmək üçün daha çox printer yaddaşı quraşdırın.
Tətbiqi proqram xüsusi növ yarımton emalını icra edərkən Zng.MB emalı düzgün çap nəticələrinin qarşısını ala bilər.
Bu baş versə, Zng.MB emalını söndürün və yenidən çap edin.
Qrafikin nöqtə sıxlığını tənzimləyir.
Kəskin parametri boz rəng çalarlarının daha dəqiq göstərilməsini təmin edir, lakin şəkillər çap etdiyiniz zaman detal itirilir. Hamar parametri şəkillərin çapı üçün yaxşıdır.
Qrafiklər üçün beş tənzimləmə səviyyəsinə imkan verir.
Bu parametr digər sRGB cihazları ilə rəng uyğunlaşdırılması üçün faydalıdır.
Bu funksiya yalnız Rəng parametri kimi Rəngli seçildiyi zaman istifadə edilə bilər.
Bu seçimi seçdiyiniz zaman standart istifadəçilər istifadəçinin təyin etdiyi su nişanlarını redaktə edə bilməzlər.
Mətnin və təsvirlərin görünməsini artırmaq üçün elementləri seçin.
Bu funksiya Rəng kimi Boz rəng çalarlarının seçildiyi zaman istifadə edilə bilər.
Dekorasiya parametrləri dialoq qutusunu açmaq üçün seçin.
RITech (Rezolyusiyanın Təkmilləşdirilməsi Texnologiyası) funksiyasını aktivləşdirmək üçün bu qutunu seçin.
RITech böyük simvolların çapı zamanı əyrinin hamarlığını artırır.
Bu seçim qutusu seçilərkən dərəcələnmələr peyda olarsa, onu təmizləyin.
Qaralama çapı icra edərkən tonerə qənaət etmək üçün və ya tam çap keyfiyyəti tələb edilmədikdə bu qutunu seçin.
Nazik xətləri qalınlaşdırmaq üçün bu qutunu seçin.
Dekorasiya parametrləri dialoq qutusu
Mətn və ya təsvirləri dekorasiya etmək üçün parametrlər qura bilərsiniz.
Qırmızı mətn üçün istifadə etmək istədiyiniz dekorasiya üsulunu seçin.
Göy mətn üçün istifadə etmək istədiyiniz dekorasiya üsulunu seçin.
Digər rəngli mətn üçün istifadə etmək istədiyiniz dekorasiya üsulunu seçin.
Qrafiklər və təsvirlər üçün dekorasiya üsulunu seçin.
Məxfi İş Parametrləri dialoq qutusu
Girişi məhdudlaşdırmaq üçün məxfi iş üçün parol qurulmalıdır.
Parollar dörd rəqəmli olmalıdır.
İstifadə edilə bilən nömrə simvolları printer modelindən asılıdır.
İşi çap etmək üçün işin parolu idarəetmə panelinin Məxfi iş menyusundan istifadə etməklə daxil edilməlidir.
Çap işi və Məxfi iş menyularında istifadə ediləcək İstifadəçi adı daxil edin.nOK düyməsini aktivləşdirmək üçün istifadəçi adı daxil etməlisiniz.
Çap işi və Məxfi iş menyularında istifadə ediləcək İstifadəçi adı daxil edin.nOK düyməsini aktivləşdirmək üçün iş adı daxil etməlisiniz.
Çap vəziyyəti vərəqləri dialoq qutusunu açmaq üçün seçin.
Ehtiyat iş parametrləri dialoq qutusunu açmaq üçün seçin.
Şəbəkədə printer axtarmaq və ona bağlanmaq üçün basın.
Bu funksiya yalnız inzibatçı imtiyazları olab istifadəçilər üçün mövcuddur.
Siyahıdan Printer nəzarət dilini seçin.
Printer modelindən asılı olaraq mövcud parametrlər fərqlidir.
Əsas çap işləri kompüter tərəfindən bu rejimlə idarə edilir.
Əsas çap işləri printer tərəfindən bu rejimlə idarə edilir.
Bütün TrueType şriftlərini heç bir əvəzləmə olmadan çap etmək üçün bu düyməni seçin.
Aşağıdakı parametrlər yalnız printerdən qurula bilər (istifadə edilə bilən rejimlər printer modelindən asılı olaraq fərqli olur):
Ofset parametrləri, Sıxlıq, Boş səhifəni keç və Seçilmiş kağız ölçüsünü nəzərə alma
Bu funksiya ESC/Səhifələrin çapı sistemi Printerin idarə edilməsi dili kimi seçilərkən Ofset parametrlərində tətbiq edilmir.
Aşağıdakı elementlər üçün printer drayveri parametrləri printerdə qurulan parametrlər üzərində üstünlüyə malikdirlər (istifadə edilə bilən rejimlər printer modelindən asılı olaraq fərqli olur):
Ofset parametrləri dialoq qutusunu açmaq üçün seçin.
Çapınızı 5 addıma açıqlaşdırmaq və ya tündləşdirmək üçün çap sıxlığını tənzimləyin.1 ən açıq, 5 isə ən tünddür.
Bu qutunu basdığınız zaman printer ölçüsündən asılı olmayaraq yüklənmiş kağız üzərində çap edir.
Printer drayverinin çap verilənlərini təhlil etməsi üçün bu seçim qutusunu seçin və çap ağ-qara rəngdədirsə, avtomatik olaraq monoxrom rejimə keçin.
Rəng sərfinə qənaət printerinizə çap veriləninin rəngli və ya ağ-qara olduğunu avtomatik müəyyənləşdirmək və bu veriləndən asılı olaraq çap mexanizmini dəyişmək imkanı verir.
Çap mexanizminin dəyişdirilməsi üçün zaman tələb olunsa da, istifadə edilməmiş rəng gəlişdiricisinin istismar müddətini uzada bilərsiniz.
Bu seçim qutusunun seçilməsi çap sahəsini artırır.
Tətbiqi proqramda dəstələmə funksiyasından istifadə etmək üçün tətbiqi proqram parametrlərindən istifadə edin.
Ştrix-kodun konturunu aydın çap edir.
Ofset parametrləri dialoq qutusu
Səhifədə verilənin çapı mövqeyinə kiçik tənzimləmələr edir.
Ofset parametrlərini sıfıra qaytarmaq üçün basın.
Verilənlərin şaquli çap mövqeyini səhifənin önündə tənzimləyir.
Verilənlərin üfüqi çap mövqeyini səhifənin önündə tənzimləyir.
Verilənlərin şaquli çap mövqeyini ixtiyari İkili Qurğusu ilə çap edərkən səhifənin arxasında tənzimləyir.
Verilənlərin üfüqi çap mövqeyini ixtiyari İkili Qurğusu ilə çap edərkən səhifənin arxasında tənzimləyir.
Siyahı
Qeydiyyatdan keçirilmiş parametrlərin adları göstərilir.
Bu dialoq qutusundan çıxmaq üçün Bağla düyməsini basın.
Vəziyyət vərəqlərini çap et dialoq qutusu
Vəziyyət vərəqlərini çap edə bilərsiniz.
Printerin vəziyyətini təsdiq edə biləcəyiniz Konfiqurasiya vəziyyəti vərəqini çap etmək üçün bu düyməni basın.
Təchizatın vəziyyətini təsdiq edə biləcəyiniz Təchizat vəziyyəti vərəqini çap etmək üçün bu düyməni basın.
Çap tarixini, məs. hər bir kağız ölçüsü üçün neçə vərəq kağız çap edildiyini təsdiq edə biləcəyiniz İstifadə tarixinin vəziyyəti vərəqini çap etmək üçün bu düyməni basın.
Ehtiyat işlər parametrləri dialoq qutusu
Printerdə RAM disk və ya sərt disk qurğusu və ya ixtiyari CompactFlash quraşdırılarsa, Ehtiyat işlər parametrləri dialoq qutusunda Ehtiyat işlər parametrlərini qura bilərsiniz,.
İstifadə edilə bilən printerin yaddaşı üçün printerinizin sənədlərinə baxın.
Ehtiyat işlər funksiyası üçün parametrləri aktivləşdirmək üçün seçin.
Eyni iş bir neçə dəfə çap edilməli olduqda İşi təkrar çap et seçin.
Printerin söndürülməsi və ya Hamısını sıfırla icrası çap işini printerin yaddaşından siləcək.
Printer drayverindən iş başladılarkən, çap printer drayveri parametrlərinə uyğun icra edilir.
İş çapdan sonra printerdə qalır.
İstifadəçi adı və İş adı göstərilərsə, təkrar çap Çap işi menyusundan başladıla bilər.
Bir çox nüsxədə yanlış çapa yol verməmək üçün bütün nüsxələri çap etməzdən əvvəl çıxışı yoxlamaq istədiyiniz zaman İşi yoxla seçin.
İş printer drayverindən başladılarkən, printer yalnız seçilmiş nüsxələrin sayını çıxarır.
Verilənlər çapdan sonra printerdə saxlanılır.
Çap nəticələrini yoxladıqdan sonra İstifadəçi adı və İş adı göstərilərsə, Çap iş menyusundan nüsxələrin qalanını da çap edə bilərsiniz.
Təkrar çap bütün nüsxələrin çapından sonra istifadə edilə bilər.
Təkrar çap enerjinin söndürülməsindən və ya Hamısını sıfrladan sonra icra edilə bilməz.
Çap edilmiş blanklar kimi eyni veriləni tez-tez çap edəcəksinizsə, Saxlanmış işi seçin.
İş printer drayverindən başladılarkən, çap veriləni ixtiyari çap edilmədən CompactFlash-də saxlanılır.
İstifadəçi adı və İş adı göstərilərsə, saxlanan verilənlər Çap iş menyusundan çap edilə bilər.
Printerin söndürülüb yandırılmasından sonra belə verilənləri çap edə bilərsiniz.
Ehtiyat işin birinci səhifəsinin rəsmcik yaratmaq üçün Rəsmcik yarat seçim qutusunu seçin.
İxtiyari parametrlər tab-vərəqəsi
İstifadəçi adı və İş adı göstərilərsə sizə müxtəlif ixtiyari parametrə giriş verir.
Parametrlər əməliyyat sisteminizin versiyasından asılı olaraq fərqlənir.
Drayver parametrləri dialoq qutusunu açmaq üçün seçin.
Bu funksiya inzibatçı imtiyazı olan istifadəçi tərəfindən istifadə edilə bilər.
Printer ikiistiqamətli porta bağlandığı zaman quraşdırılmış ixtiyari avadanlığı göstərir.
Əldə et basmaqla printer məlumatını yeniləmək üçün seçin.
Printer məlumatı əldə etmək üçün basın.
Bu funksiya yalnız Printerdən əldə et seçilərkən istifadə edilə bilər.
Yalnız ixtiyari avadanlıq üçün printer məlumatını yeniləmək üçün seçin.
Bu funksiya yalnız Printerdən əldə et seçilərkən istifadə edilə bilər.
Printer məlumatını əllə yeniləmək üçün seçin.
Ətraflı parametrləri qura bildiyiniz printer məlumatı dialoq qutusunu açmaq üçün seçin.
Bu funksiya yalnız inzibatçı imtiyazı olan istifadəçi tərəfindən istifadə edilə bilər.
Məlumatı yeniləmək istədiyiniz printer modelini seçin.
Drayver parametrləri Dialoq qutusu
Printer parametrlərini qeyri-aktivləşdirə bilərsiniz.
Bu parametrlər inzibatçı səlahiyyəti olmayan istifadəçilər tərəfindən dəyişdirilə bilməz.
İnzibatçı imtiyazı olmayan istifadəçinin parametrləri dəyişməsinin qarşısını almaq üçün bu seçim qutusunu seçin.
Həmçinin, istifadəçilər tətbiqi proqram təminatının çap parametrləri ekranında parametr dəyərini dəyişə bilməz.
Məqsədinizə uyğun olaraq Rəngli və ya Boz rəng çalarlarını seçin.nİnzibatçı imtiyazı olmayan istifadəçinin parametrləri dəyişməsinin qarşısını almaq üçün bu seçim qutusunu seçin.
Həmçinin, istifadəçilər tətbiqi proqram təminatının çap parametrləri ekranında parametr dəyərini dəyişə bilməz.
İnzibatçı imtiyazı olmayan istifadəçinin bütün parametrləri dəyişməsinin qarşısını almaq üçün bu seçim qutusunu seçin.
Həmçinin, istifadəçilər tətbiqi proqram təminatının çap parametrləri ekranında parametr dəyərini dəyişə bilməz.
Su nişanı siyahısında göstərmək istədiyiniz su nişanı üçün Daha çox seçin tab-vərəqəsindən ad seçin.
İstifadəçinin təyin etdiyi su nişanları ekranını göstərmək üçün basın.
Su nişanlarını əlavə edə və ya silə bilərsiniz.
Su nişanları parametrlərini qura biləcəyiniz Su nişanı dialoq qutusunu açmaq üçün bu düyməni basın.
Yuxarı/Aşağı sərlövhə funksiyasından istifadə edib-etməməyi seçin.
Yuxarı/Aşağı sərlövhə funksiyasını qeyri-aktivləşdirmək üçün seçin.
Yuxarı/Aşağı sərlövhə funksiyasını aktivləşdirmək üçün seçin.
Yuxarı/Aşağı sərlövhədə çap üçün əlavə parametrləri qura biləcəyiniz Yuxarı/Aşağı sərlövhə parametrləri dialoq qutusunu açmaq üçün Parametrlər düyməsini basın.
Məxfi iş və ehtiyat iş üçün parametri göstərin.
Məxfi iş funksiyasını aktivləşdirmək üçün seçin.
Ehtiyat işlər dialoq qutusunda göstərilən ehtiyat iş parametrlərini nəzərə almamaq üçün bu qutunu seçin.
Məqsədinizə uyğuyn olaraq Rəngli və ya Boz rəng çalarlarını seçin.
Rəngli çap etmək üçün seçin.
Ağ-qara çap etmək üçün seçin.
2-tərəfli çap funksiyasından istifadə edib-etməməyi seçin.
2-tərəfli çap funksiyasını qeyri-aktivləşdirmək üçün seçin.
2-tərəfli çap funksiyasını aktivləşdirmək üçün seçin.
Bir vərəq səhifədə 2 və ya 4 səhifənin çap edilib-edilməməsini seçin.
Parametrləri istehsal susmaya görə dəyərlərinə qaytarmaq üçün basın.
Printer məlumatı dialoq qutusu
Printer seriyanızı seçin.
Printer modelinizi seçin.
Susmaya görə istifadə edilməli printer idarəetmə dilinizi seçin.
Siyahıdan printerdə quraşdırılmış yaddanış miqdarını göstərir.
Yaddaşın miqdarı konfiqurasiya vəziyyət vərəqinin aşağısında çap edilir.
Yaddaş printerə əlavə edilərkən və ya yığışdırılarkən bu element qurulmalıdır.
Printer ikiistiqamətli porta qoşulmayıbsa, düzgün yaddaş ölçüsü əllə seçilməlidir.
Bu element printer ikiistiqamətli porta qoşularkən avtomatik qurulur.
İstifadə ediləsi ixtiyari kağız mənbəyini göstərir.
Bu element ixtiyari kağız mənbəyi printerdə quraşdırılarkən onu istifadə etmənizdən əvvəl seçilməlidir.
Printer ikiistiqamətli porta qoşulmayıbsa, ixtiyari kağız mənbəyi istifadə edilməzdən əvvəl bu siyahıda əllə göstərilməlidir.
İstifadə edilməli ixtiyari çıxış rəfini göstərir.
Bu element ixtiyari çıxış rəfi printerdə quraşdırılarkən onu istifadə etmənizdən əvvəl seçilməlidir.
Printer ikiistiqamətli porta qoşulmayıbsa, ixtiyari çıxış rəfi istifadə edilməzdən əvvəl bu siyahıda əllə göstərilməlidir.
İstifadə edilməli ixtiyari sərt disk qurğusunu və CompactFlash-i göstərir.
İstifadə edilməli ixtiyari RAM diskini göstərir.
İstifadə edilməli ixtiyari ikiləmə qurğusunu göstərir.
Azerbaijani to English: Financial (accounting) report - excerpt General field: Bus/Financial Detailed field: Accounting
Source text - Azerbaijani BALANS HESABATI
A-AKTİVLƏR
(min AZN)
Aktivlərin maddələri
Cəmi
Xarici valyutada (2- ci sütundan)
Nağd vəsaitlər (banknotlar və sikkələr, yolda, bankomatlarda və valyuta mübadilə məntəqələrində olan nağd vəsaitlər daxil olmaqla), cəmi
Milli valyuta ilə
İƏİT ölkələrinin valyutaları ilə
MDB və Baltika ölkələrinin valyutaları ilə
d) b) və c)
sətirlərindən başqa, digər ölkələrin valyutaları ilə
AMB-yə qarşı tələblər, cəmi
Müxbir hesabları
Ehtiyat hesabları
“Nostro" hesabları (başqa banklardakı müxbir hesabları), cəmi
Azərbaycanda
İƏİT ölkələrində
MDB və Baltika ölkələrində
digər xarici ölkələrdə, b) və c) sətirlərindən başqa
Banklararası bazarın qısamüddətli maliyyə alətləri (7-ci gün də daxil olmaqla, 7 günədək olan kreditlər), cəmi
tə’minatlı
tə’minatsız
Banklar da daxil olmaqla maliyyə müəssisələrindəki depozitlər, cəmi
Banklardakı depozitlər ( 3-cü və 4-cü sətirlər istisna edilməklə), cəmi
Maliyyə müəssisələrindəki depozitlər
Qiymətli kağızlara investisiyalar
Ticarət üçün qiymətli kağızlar
Banklara kreditlər (4-cü sətir üzrə banklararası qısamüddətli maliyyə alətləri istisna olmaqla), cəmi
8.1(çıx)
Banklara verilmiş kreditlər üzrə mümkün zərərlərin ödənilməsi üçün məqsədli ehtiyat
Banklara xalis kreditlər
(8-ci sətir çıx 8.1 sətri)
Overdraftlar da daxil olmaqla, müştərilərə verilən kreditlərin və lizinqlərin məbləği, cəmi
9.1 (çıx)
Kreditlərdən və lizinqlərdən olan mümkün zərərlərin ödənilməsi üçün məqsədli ehtiyat
Xalis kreditlər və lizinqlər
(sətir 9 çıx sətir 9.1)
Amortizasiya çıxılmaqla bank işində istifadə olunan əsas vəsaitlər
torpaq və binalar
tikilməkdə olan daşınmaz əmlak
avadanlıq, mebel, daşınar əmlak və sair
d) (çıx)
hesablanmış amortizasiya
Bank işində istifadə olunmayan əsas vəsaitlər, cəmi
bank tərəfindən vaxtı keçmiş ödəmələrə görə götürülən əsas vəsaitlər
bağlanmış filialların əsas vəsaitləri daxil olmaqla, sair əsas vəsaitlər
İcmallaşmamış törəmə şirkətlərə investisiyalar və maliyyə iştirakı (50%+1 səs hüququ verən səhm), cəmi
banklara
digər maliyyə müəssisələrinə
qeyri-maliyyə müəssisələrinə
Digər icmallaşmamış şirkətlərə və birgə müəssisələrə investisiyalar və maliyyə iştirakı (50%-dən az), cəmi
Amortizasiya çıxılmaqla qeyri-maddi aktivlər
Digər aktivlər
Digər əməliyyatlar üzrə ehtiyatlar
Cəmi aktivlər
ÖHDƏLİKLƏR
Öhdəliklərin maddələri
Depozitlər (banklar və digər maliyyə müəssisələri istisna olmaqla), cəmi
Hüquqi şəxslərin tələbli depozitləri (bütün cari və çek hesabları daxil olmaqla), cəmi
faizsiz tələbli depozitlər
faizli tələbli depozitlər
Fiziki şəxslərin tələbli depozitləri
Fiziki şəxslərin müddətli depozitləri
Hüquqi şəxslərin müddətli depozitləri
AMB-nın banka qarşı tələbləri, cəmi
auksion əsasında
overdraft
lombard
digər
Digər bankların tələbləri (“Loro" hesabları), cəmi
Bankların və digər maliyyə müəssisələrinin depozitləri, cəmi
Bankların depozitləri
Maliyyə müəssisələrinin depozitləri
Bankların kreditləri (7 gündən artıq olan müddətə), cəmi
Digər maliyyə müəssisələrinin (banklardan başqa) kreditləri, cəmi
Maliyyə müəssisələri
Beynəlxalq təşkilatların
Mərkəzi və bələdiyyə idarəetmə orqanlarının depozitləri və kreditləri
Bankın öz ehtiyacları üçün aldığı ipoteka kreditləri
Bank tərəfindən buraxılmış subordinasiyalı və sair bu qəbildən olan borc öhdəlikləri
(müddətli imtiyazlı səhmlər də daxil olmaqla)
Digər passivlər
Cəmi öhdəliklər
KAPİTAL
Xüsusi kapital, cəmi
dövriyyədə olan adi səhmlər
(yaxud paylar)
dövriyyədə olan müddətsiz imtiyazlı səhmlər
(nominal və bazar qiymətləri arasındakı fərq daxil olmaqla)
adi səhmlərin nominal və bazar qiymətləri arasındakı fərq
bölüşdürüməmiş xalis mənfəət (zərər), cəmi
kapital ehtiyatları
əvvəlki illərin xalis mənfəəti
(zərəri)
cari ilin xalis mənfəəti
(çıx) satın alınmış öz adi səhmləri və müddətsiz imtiyazlı səhmlər
(ləğv edilməmişlər və ya satılmamışlar)
Ümumi ehtiyatlar, cəmi
əsas vəsaitlərin yenidən qiymətləndirilməsi
kreditlərdən, lizinqlərdən və banklararası tələblər üzrə mümkün zərərlərin ödənilməsi üçün adi ehtiyatlar
digər aktivlərdən olan mümkün zərərlərin ödənilməsi üçün adi ehtiyatlar
digər ümumi ehtiyatlar
Cəmi kapital
Cəmi öhdəliklər və kapital
Translation - English BALANCE SHEET
A-ASSETS
(Thousand AZN)
Assets items
Total
In foreign currency (from the 2nd column)
Cash (including banknotes and coins, cash in transit, from ATMs and exchange stations), total
In national currency
In currencies of the OECD countries
In currencies of the CIS and Baltic countries
d) b) and c)
in currencies of other countries except for the lines
Claims to CBA, total
Correspondent accounts
Reserve accounts
Nostro accounts (correspondent accounts at other banks), total
In Azerbaijan
In OECD countries
In CIS and Baltic countries
in other foreign countries, except for the lines b) and c)
Short-term financial instruments of interbank market (loans up to 7 days, including the 7th day), total
secured
unsecured
Deposits at financial institutions, including banks, total
Deposits at banks (except for lines 3 and 4), total
Deposits at financial institutions
Investments in securities
Trading securities
Loans to banks (except for short-term interbank financial instruments specified in line 4), total
8.1 (minus)
Appropriated reserves to cover potential losses on loans to banks
Net loans to banks
(Line 8 minus line 8.1)
Amounts of loans and leasing to customers, including overdrafts, total
9.1 (minus)
Appropriated reserves to cover possible losses on loans and leasing
Net loans and leasings
(Line 9 minus line 9.1)
Fixed assets used in banking business minus depreciation
lands and buildings
real estate under construction
equipment, furniture, movable properties and others
d) (minus)
accrued depreciation
Fixed assets not used in banking business, total
fixed assets accepted by the bank for overdue payments
other fixed assets, including fixed assets of shutdown branches
Investments and financial participation (50% + 1 voting share) in non-public affiliate companies, total
banks
other financial institutions
non-financial institutions
Investments and financial participation (less than 50% voting share) in other non-public companies and joint ventures, total
Intangible assets minus depreciation
Other assets
Reserves on other transactions
Total assets
LIABILITIES
Liabilities items
Deposits (excluding banks and other financial institutions), total
Demand deposits of legal entities (including all current and check accounts), total
non-interest bearing demand deposits
interest-bearing demand deposits
Demand deposits of individuals
Time deposits of individuals
Time deposits of legal entities
CBA claims to the bank, total
auction-based
overdraft
pawnshop
other
Claims of other banks (Loro accounts), total
Deposits of banks and other financial institutions, total
Deposits of banks
Deposits of financial institutions
Bank loans (for the period of over 7 days), total
Loans of other financial institutions (other than banks), total
Financial institutions
International organizations
Deposits and loans of central and municipal authorities
Mortgage loans received by the Bank for own needs
Subordinated and other similar debt liabilities issued by the Bank
(including time-privileged shares)
Other liabilities
Total liabilities
CAPITAL
Private capital, total
ordinary shares in circulation
(or stocks)
perpetual preferred shares in circulation
(including difference between nominal and market values)
difference between nominal and market values of ordinary shares
undivided net profit (loss), total
capital reserves
net profit of previous years
(loss)
Net profit for the year
(Minus) purchased own ordinary stocks and perpetual privileged shares
(not cancelled or sold)
General reserves, total
re-assessment of fixed assets
ordinary reserves to cover potential losses on loans, leasing and interbank claims
general reserves to cover potential losses on other assets
other general reserves
Total capital
Total liabilities and capital
Azerbaijani to English: Study on Azerbaijani music (mugham) General field: Art/Literary Detailed field: Music
Source text - Azerbaijani Klassik opera ifaları zamanı muğam və aşıq sənəti ifaçılarının pedaqoji metodlarının və akustik, fizioloji və anatomik xüsusiyyətlərinin nəzəriyyəsi sahəsində
müqayisəli empirik və sistematik tədqiqatlar
YUNESKO-nun bir müddət öncə çıxardığı hesabat Azərbaycan muğamını, ənənəvi lad zəminli instrumental və vokal instrumental musiqisini, o cümlədən aşıq sənətini, Azərbaycan ozanlarının ifa etdiyi ənənəvi vokal folklor musiqisini Bəşəriyyətin şifahi və mənəvi irsinin şedevrləri siyahısına daxil etdi ki, bu da Azərbaycanın musiqi, vokal, yaradıcı irsi və mədəniyyəti ilə əlaqədar maarifləndirməni artırır, onun bütün dünyada tanınmasını təmin edir və əngəlli zəminlərini vurğulayır. Azərbaycan instrumental və vokal instrumental muğamı və aşıq ifa sənəti əsrlər boyunca şifahi ötürmə yolu ilə ötürülən, Azərbaycanın yerli əhalisinin gücünü, ənənələrini və şifahi folklorunu əks etdirən qədim insan ifadə tərzləridir. Hazırda prezident Heydər Əliyev Fondunun himayəsi altında olan YUNESKO fəlsəfəsi çərçivəsində, YUNESKO və İSESKO-nun Xoşməramlı Səfiri, Milli Məclisin üzvü, Azərbaycanın Birinci Xanımı M.Əliyevanın rəhbərliyi altında Azərbaycan muğamının və aşıq ifası sənətinin şifahi və musiqi ənənələrinin mühafizəsi, dəstəklənməsi və yüksəlişi istiqamətində çox böyük tədbirlər görülür. Təhsil və xeyriyyə məqsədli muğam layihələrinin həyata keçirilməsi, muğam və aşıq musiqi mərkəzlərinin, məktəb və konsert zallarının tikintisi, müxtəlif festivalların, muğam və aşıq vokal müsabiqələrinin, simpozium və musiqişünaslıq konfranslarının keçirilməsi muğamın və aşıq ifası sənətinin qədim ənənələrini tədqiq etmək üçün bir sıra ifaçıları, alimləri, təhsil nümayəndələrini və musiqiçiləri bir araya gətirmişdir. Həm vokal muğam, həm də aşıq ifası sənətləri Azərbaycan vokal irsinin mərkəzi yaradıcı fərdiyyətini nümayiş etdirir. Onların hər ikisinin təbiətin ən mürəkkəb alətlərindən biri, insan səsi tərəfindən ortaya çıxarılan geniş emosiyalar silsiləsini ifadə etməklə yalnız ifa etməyə deyil, həmçinin ifaçılar və dinləyicilər arasında sosial və emosional əlaqə qurmağa unikal meyli vardır. Vokal muğamda və aşıq ifasında xanəndənin səsi Azərbaycanın vokal irsinin DNT-si, məhək daşı, ürəyi və ruhudur.
Mənim tədqiqatımın əsas məqsədi muğam və aşıq sənəti ifaçılarının səsinin vokal səslə əlaqədar bütün ölçülər, səsin öyrədilməsi metodologiyaları və vokal ton ideallarının hazırkı ictimai-mədəni kontekstdə davamlılığı ilə birlikdə hasili nəzəriyyəsinə dair empirik sistematik və müqayisəli tədqiqat aparmaq və onu klassik ifa ilə müqayisə etməkdir. Bu tədqiqat mənim Bakı Musiqi Akademiyasında vokal ifanın hasili, vokal xüsusiyyətlər, vokal registr, nəfəsalma, vokal vibrato, vokal muğamın bəm və ya zil tembrlərdə ifası zamanı qırtlağın mövqeyi, qırtlağın qalxması, səs kanalının rezonansı, nəfəsalma texnikaları, səs texnikaları və muğamın və aşıq səs incəsənətinin ifasının öyrədilməsi mövzusunda araşdırma və tədqiqatın əhatə edildiyi doktorluq dissertasiyamı dəstəkləyəcəkdir. Bəm və zil səs diapozonları registrlərin ənənəvi klassik anlaşılması ilə bərabər tutulmamalıdır. Onlar əsasən müğənninin səs diapozonunda yüksək və ya aşağı tembrlərə istinad edən səs tessiturasını təsvir edir. Azərbaycan və Qərb tədqiqatçılarının Azərbaycan instrumental və vokal-instrumental muğamının və aşıq ifası sənətinin demək olar ki, hər bir sahəsini müfəssəl şəkildə təsvir edən çoxlu sayda elmi materiallarının olmasına baxmayaraq, səslə əlaqədar bütün xüsusiyyətlər, o cümlədən ton modellərinin davamlılığı və onun ictima-mədəni kontekstə təsiri də daxil olmaqla muğam və aşıq sənəti xanəndələrinin fizioloji və akustik xüsusiyyətləri sahəsində tədqiqatlar aparılmamışdır. Hər iki vokal janrın akustik və fizioloji xüsusiyyətlərinin anlaşılması və bunlara dair təhsilin təmin edilməsi nəinki Azərbaycan müğənniləri, həmçinin peşəkar vokal təlimatçılar, səs elmi sahəsində elmi mütəxəssislər üçün də səs hasilinin obyektiv izahatını təmin edəcək və hər iki qədim incəsənət növünün mühafizəsi və təkmilləşdirilməsi üçün məlumatlılıq yaradacaq. Mən dissertasiyam ilə əlaqədar tədqiqatımı Azərbaycanın Bakı şəhərində Bakı Musiqi Akademiyasında fəlsəfə elmləri doktoru dərəcəsi almaq üçün aspirantura namizədi kimi qaldığım müddət ərzində keçirəcəyəm. Bu tədqiqat Azərbaycan daxilində və xaricində bir sıra məsləhətçi və müəssisələr ilə əməkdaşlıq şəraitində həyata keçiriləcək. Mənim Azərbaycanda fənlərarası, müştərək tədqiqatım üçün potensial məkanlar aşağıdakılardır: Bakı Musiqi Akademiyası, Azərbaycan Dövlət Konservatoriyası, Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi nəzdində A.Əliyev adına Həkimlər üçün Dövlət Ali Təhsil İnstitutu, EKQ şöbəsi. Bundan əlavə, mən Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında səs dərslərini izləyəcəyəm, müsahibələr aparacağam və artıq əlaqələr qurduğum bir sıra peşəkar muğam xanəndələri və aşıqlar ilə elmi müzakirələrdə iştirak edəcəyəm. (Peşəkar fərdlərin adları aşağıda göstərilir). Mən həmçinin peşəkar Azərbaycan muğam xanəndələri və aşıqlar ilə tədqiqat aparacağam. Mən səs elminə, səs pedaqogiyasına və müsiqişünaslığa dair sənədlərdən, müsahibələrdən, müşahidələrdən, tədqiqat və müqayisələrdən istifadə etməklə kəmiyyət və keyfiyyət metodologiyalarını tətbiq edəcəyəm. Toplanan məlumatlar birləşdiriləcək, qeydə alınacaq, tədqiq, müqayisə və nəşr ediləcək. Öz məqsədlərimə nail olmaq üçün, mən ilk öncə muğam və aşıq səslərinin azərbaycanli qadın və kişi peşəkar və tələbə səslərində necə fəaliyyət göstərdiyini, səs keyfiyyətlərini, səs registrini, nəfəsalmanı, səs vibratosunu, bəm və ya zil tonlarda oxuma zamanı qırtlağın mövqeyini, qırtlağın qalxmasını, səs kanalının rezonansı, muğamda və peşəkar təlim görmüş qadın və kişi müğənnilərdə səsin hasili zamanı vibrato tempini anlamalıyam. Bunun üçün, mən 2009-2013-cü illərdə Rayder Universitetinin Vestminstr Xor Kollecində musiqi sahəsində Presser Səs Laboratoriyasında magistr təhsilim zamanı öyrəndiyim və hazırda istifadəmdə olan unikal qeyri-invaziv proqram təminatından istifadə etməyi planlaşdırıram. Bu proqram təminatına xanəndənin səs spektrinin real zamanda analizi və elektroqlottoqrafik (EQQ) siqnal ilə xanəndənin səsini mümkün qədər daha çox aşkara çıxaran iki elektron siqnal daxildir. Bu proqram təminatı kompüterə inteqrasiya edilmişdir və üç əsas formatı - spektroqram, enerji spektri və yüksək rezolyusiyalı dalğalar - birləşdirən siqnalları göstərir və mənim kimi ifa səsində ixtisaslaşmış şəxslər tərəfindən istifadə edilir. Ikincisi, Azərbaycan Respublikası Sahiyyə Nazirliyi nəzdində A.Əliyev adına Həkimlər üçün Dövlət Ali Təhsil İnstitutu, EKQ şöbəsinin müdürü Dr. Nazim Hüseynovun icazəsi ilə və ciddi tibbi rəhbərlik altında, həmçinin, Baş və Boyun Nahiyələri Doktoru, Azərbaycan Respublikası Sahiyyə Nazirliyi nəzdində A.Əliyev adına Həkimlər üçün Dövlət Ali Təhsil İnstitutu, EKQ şöbəsində Səs Laboratoriyası və Foniatrik Laboratoriyanın müdürü, Tibb Elmləri Doktoru, Qulaq-Boğaz-Burun Xəstəlikləri üzrə Elmlər Doktoru Dr. Ramil Həşimlinin yardımı və əməkdaşlığı ilə mən akustik və aerodinamik parametrləri tədqiq etməyi, həmçinin muğam xanəndələrinin və aşıqların ifası zamanı qırtlağın mövqeyinin fiziologiyasını tədqiq etməyi planlaşdırıram. Bu prosedur üçün gərəkli alət Azərbaycan Respublikası Sahiyyə Nazirliyi nəzdində A.Əliyev adına Həkimlər üçün Dövlət Ali Təhsil İnstitutu, EKQ şöbəsində mövcud olan endovideostroboskopdu. Endovideostroboskop aşağıdakı xüsusiyyətlərə malik olan səs analizi sistemidir: f=28 parametrli kamera ştativinin başlığı və simsiz ayaq pedalı ilə matrisa elektrik təchizatı ilə endostroboskopik cihaz işıq mənbəyi, 19" Xion tibbi monitoru, elastic video nazofarinqoskop, 4mm 0 dərəcə 175 mm endoskop, 2,7 mm 0 dərəcə pediatrik endoskop, video yazma cihazı Xion Matrisa məlumatlar məntəqəsi, DIVAS video sənədləri, DIVAS fotoşəkil sənədləri, DIVAS stroboskop analizi, DIVAS səs analizi proqram təminatı, DIVAS səs tembri profili, DIVAS strobokimoqrafı və alətlər arabası. Təklif etdiyim tədqiqatda insanlar tədqiqat obyekləri kimi iştirak edəcəyindən, mən layihəmin insanlardan tədqiqat iştirakçıları kimi istifadə edən tədqiqatlarda tətbiq edilməli olan etika standartlarına müvafiq olduğunu təmin edən etika analizini həyata keçirəcəyəm. Mən İnsan Subyektlərinin Tədqiqatı üçün (ABŞ Sağlamlıq və İnsan Xidmətləri Departamenti, Şəhərkənarı Tədqiqatlar İdarəsi, Dövlət Səhiyyə Institutunun) Dövlət direktivlərinə, həmçinin Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən müəyyən edilmiş direktivlərə riayət edəcəyəm. Tədqiqatım ingilis dilində nəşr ediləcək və ingiliscə, rusca və azərbaycanca keçiriləcək. 2014-cü ilin yayında, Bakı Musiqi Akademiyasında Elmi Məsələlər üzrə Prorektor, Fəlsəfə Elmləri Doktoru Dr. Gülnaz Abdullazadənin icazəsi ilə Azərbaycanlı alimlər, Mələk İsmayıl qızı Vəlizadənin müəllifi olduğu "Mutasiyadan öncəki və sonrakı dövrlərdə Azərbaycan uşaq xorunun səslərinin vokal tədqiqatlarının milli xüsusiyyətləri" və Emel Ramiz qızı Şenosakın müəllifi olduğu "Türkcə oxuyan ifaçıların səsinin formulyasiyasında qərbi səs texnikasının rolu" kimi səs hasilinə dair iki elmi iş mənə həvalə edilmişdi. Bu işlər istinad materialları kimi istifadə edilə bilər; lakin, peşəkar muğam ifaçılarlının və aşıqların akustik və fizioloji xüsusiyyətlərini vokal pedaqoqika və səs elmi nöqteyi-nəzərindən təsvir edən obyektiv və empirik məlumatlar sayca məhduddur. Vokal aşıq və muğam ifalarının klassik təlim görmüş xanəndələr ilə heç bir müqayisəli tədqiqatı həyata keçirilməmişdir. Amerika alimləri, musiqişünas İnna Naroditskaya və Fullbrayt, həmçinin tədqiqatçı Anna Olfild Azərbaycanda aşıq ifasının instrumental və vokal-instrumental muğam, həmçinin şifahi ənənələrinə dair ətraflı musiqişünaslıq tədqiqatları keçirmişlər. Azərbaycanın geosiyasi vəziyyətinin, öz növbəsində Azərbaycanda muğam sənətinə böyük təsir göstərmiş linqvistik və fəlsəfi ənənələrin, o cümlədən, aşıq ifası sənətində şifahi ənənələr konsepsiyasının müzakirəsi zamanı, Naroditskaya və Olfield modallıq və melodiyanın əvvəlki halına qaytarılması, mənbənin bərpası, mətnşünaslıq və poeziya bölməsi, konsert ifası və hər iki üslubun ənənəvi təcrübələri kimi məsələlərə toxunmuşlar. Lakin, azərbaycanlı muğam xanəndələri və aşıqların vokal xüsusiyyətlərinə dair yazarkən, Naroditskaya və Olfield sadəcə xanəndələrin səsinin təsvirində subyektiv lüğət tərkibi ilə məhdudlaşmışlar. Eyni zamanda, hər iki üslubun ənənəvi və cari bərqərar olmuş vokal xüsusiyyətlərinə dair ən məzmunlu tarixi icmalı təmin edən Naroditskaya və Olfield yuxarıda adı çəkilən muğam və aşıq ifası sənəti mövzusunu xüsusi olaraq vokal elm və vokal pedaqogika deyil, musiqişünaslıq nöqtey-nəzərindən qeyd etmişlər. Azərbaycan və Qərb alimləri arasında Azərbaycan instrumental və vokal-instrumental muğamının və aşıq ifası sənətinin demək olar ki hər bir cəhətini ətraflı tədqiqatlar vasitəsilə araşdıran elmi materialların geniş yayılmasına baxmayaraq, muğam xanəndələri və aşıqlar ilə əlaqədar bütün vokal məsələləri, o cümlədən, ton ideallarının davamlılığı və onun ictimai-mədəni kontekstə təsirini əhatə edən heç bir fizioloji və akustik tədqiqat aparılmamışdır.
Mənim təklif edilən layihəm "LTAS sistemindən istifadə etməklə Azərbaycanın qadın müğənnilərinin bəm və ya zil tonla ifasının akustik analizi" mövzusunda magistr işimə əsaslanır. 2014-cü ilin 18-20 sentyabr tarixlərində, mən magistr işimi London SEMPRE və Qoldsmis Universitetinin dəstəyi ilə Musiqi, Zehin və Beyin Tədqiqat Qrupu tərəfindən keçirilən, Sismuz 14 Beynəlxalq Sistematik Musiqişünaslıq Tələbələrinin Konfransında magistr işimi təqdim etdim. Magistr işimi 2013-cü ildə bitirərək səs elmində klassik vokal ifa və pedaqogika sahəsi üzrə Musiqi Elmləri Magistri dərəcəmi ABŞ, Prinston, Rayder Universitetinin Vestminstr Xor Kollecində əldə etdim. Magistr işimlə əlaqədar elmi məsləhətçi Dr. Skott MakKoy idi. MakKoyun rəhbərliyi altında, mən muğam ifaçılarında vokal səsin akustik və vokal elmi aspektlərinə dair magistr işimi həyata keçicrdim. O zaman, magistr dissertasiyamın məqsədi peşəkar Azərbaycan muğam ifaçılarının səsində müğənni formantının yaranıb yaranmadığını anlamaq idi. Əvvəlki elmi akustik analizdə ifaçının, məsələn, folklor, xalq mahnıları və opera ifası kimi müxtəlif vokal üslublarda ifaçının formantı araşdırılır. Alimlər xüsusilə də opera müğənnilərinin səslərini gücləndirən akustik komponentlə maraqlanırdılar, çünki klassik təlim görmüş müğənnilər mikrofonlardan istifadə etmirlər, lakin səsləri böyük orkestrdə eşidilir. “Peşəkar Mahnı İfasında Mənbə Spektri; İfanın Tələffüz İnterpretasiyası” və “İfaçının Formantının Səviyyəsi və Mərkəz Tezliyi” başlıqlı tədqiqatında alim Yohan Sundberq izah edir ki, ifaçının formantı klassik təlim görmüş səslərin, xüsusilə də bass, bariton, tenor, və ya alto səslərinin akustik siqnalının ayrılmaz tərkib hissəsi kimi tanınan xüsusi akustik fenomen olub bu səslərin gur orkestrdə eşidilməsinə imkan verir. Xanəndənin formantı kimi müəyyən edilən güclü spektral zəngulələr akustik spektrin yuxarı hissəsində, səsin təsnifatından asılı olaraq 2.5 və 3.3 kHs arasında ortaya çıxır. Sundberq yazır ki, bu akustik fenomen güclü səs enerjisi zirvəsi olub üçüncü, dördüncü və beşinci formantların toplanması nəticəsində ortaya çıxır. Opera səsinin hasilində tətbiq edilən mükəmməl texnikalar üçün vokal aparatın elastikliyi, qırtlağın çökük olması və təbii registrlərin inteqrasiyası qabiliyyəti tələb edilir. Sundberq daha sonra izah edir ki, xanəndənin formantı qırtlağın enməsi nəticəsində yaranır ki, bud a öz növbəsində yuxarı formantların bir araya toplanması üçün şərtləri yaradır. Beləliklə, qırtlağın enməsi klassik ifaçıların səsində cingiltinin yaranmasına səbəb olur. Mənim magistr işimdə ortaya atılan fərziyyə o idi ki, LTAS-dən istifadə etməklə təhlil edilən xanəndənin formantı zildə deyil, bəmdə mövcud olacaq. Mənim magistr işi layihəmdə otuz və əlli yaşları arasında beş peşəkar azərbaycanlı muğam ifaçılarının səsi təhlil edilir. Hər bir ifaçının vokal xüsusiyyətləri bir-birindən fərqli olub aşağıdakı kimi təsvir edilə bilər: birinci ifaçı, lirik; ikinci ifaçı, isti; üçüncü ifaçı, burunun bir qədər iştirakı ilə çıxan səs; üçüncü ifaçı, çox tükürpədici; və beşinci ifaçı, burun səsi. Hər bir ifaçı “Mirzə Hüseyn Segahi” adlanan eyni vokal muğamı ifa etdi. Musiqi parçaları birləşdirilmiş və müddətləri bəm və zil ifalarda hər bir ifaçı üçün demək olar ki, bənzər idi. Hər bir ifaçı fərqli improvizasiya elementindən istifadə etdiyindən, davamiyyətdə kiçik fərqlər ortaya çıxdı. Hər bir qeyddən toplanan məlumatlar akustik spektrin konturunun tədqiqi üçün Multi Nitq Səsinin Analizi proqramı (Key-Pentaks, Linkoln Parkı, NY) vasitəsilə təhlil edildi. LTAS məlumatlarında dəyişiklikləri və ya onların yoxluğunu müşahidə etməklə hər bir ifaçının bəm və ya zil registrlərində ifa nümunələrinin analizi həyata keçirildi. LTAS məlumatlarında, mən bəm və ya zil tonla ifaçının formantının mövcud olub olmamasını müəyyən etmək üçün zəngulə və dib səsləri müşahidə edirdim. Bəm tonla ifaya dair beş nümunə vardı və hər bir ifaçının görkəmli zəngulə və dib səsləri müəyyən edildi. Zil tonda dord nümunə vardır və bunların da əhəmiyyətli zəngulə və dib səsləri müəyyən edildi. Iki nömrəli ifaçının, Şövkət Ələkbərovanın, zildə müqayisə üçün kifayət qədər məlumatları yox idi. Magistr işim üçün LTAS səs analizinin başa çatdırılmasından sonra aydın idi ki, nəticələr fərziyyənin yalnız birinci hissəsini dəstəkləyir. Fərziyyənin bu hissəsində bildirilir ki, ifaçının formantı bəm tonda mövcuddur. Bu tapıntı həmçinin LTAS analizi ilə dəstəklənirdi. Lakin, LTAS məlumatları ifaçının formantının zildə mövcud olmaması fərziyyəsini təsdiq etmirdi. Əksinə, ifaçının zildə formant F-lərinin ehtimal edilən diapozonunda akustik spektrdə güclü zəngulə vardı. Beləliklə də, hər iki diapozonda - bəmdə və zildə - ifaçının formant F-lərindən istifadə edir. Lakin, sualım hələ də cavabsız qalır – vokal muğamın və aşıq ifasının akustik və fizioloji xüsusiyyətləri nələrdir.
2010-cu ildə mən Azərbaycanın Bakı şəhərində bir elmi iş aparmış və tədqim etmişəm. səfərimin məqsədi Azərbaycanın musiqi icmasının incəsənət, akademik və elmi nümayəndələri ilə müsahibələr aparmaq idi. O zaman, mən bəstəkar və Azərbaycan xalq artisti Dr. Tofiq Bakıxanov, bəstəkar və Azərbaycan xalq artisti Dr. Elnarə Dadaşova, bəstəkar və Azərbaycan xalq artisti, Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının Sədri və YUNESKO-nun Sülh Artisti Dr. Firəngiz Əlizadə, Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının Prezidenti və Azərbaycan Xalq Artisti Dr. Siyavuş Kərimli ilə müsahibələr aparmışdım. Mənə ən çox yardımı Dr. Kərimli göstərmişdir. Mənə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında vokal muğam dərslərini müşahidə etmək imkanı verilmişdi və mən peşəkar Azərbaycan muğam ifaçıları və Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının professorları, Dr. Aygün Bayramova və Dr. Zabit Nəbizadə ilə görüşmüşdüm. Dr. A.Bayramova izah etdi ki, bəm tonla ifa üçün yumşaq, melodik və fokuslaşdırılmış səs tələb edilir. Lakin, səsin böyük auditoriyalarda eşidilə bilməsi üçün müəyyən cingiltisi olmalıdır. Bəm tonla ifa zamanı xanəndələr melodik və mətni anlamları ifadə etmək üçün adətən yüksək səslə oxumağa başlayır. Zil tonla ifa zamanı, xanəndələr yüksək “çığırtıya bənzər” səs çıxarırlar ki, bu da emosional partlayışı ifadə edir. Zil tonun da səsdə cingiltisi olmalıdır. Dr. Bayramova ilə vokal muğamın səsinə dair müzakirələrim zamanı aşkar etdik ki, muğam ifaçıları ilk öncə bəm tonda sinə səsindən istifadə edir və sonra sinə səsini zil tona qaldırır. Dr.Bayramova bunu yüksək diapozonlu səsdə çığırtıya bənzər keyfiyyətə malik olmaq kimi təsvir edir. Yohan Sundberqə görə, sinə səsinin bir təbii registr ‘sinəsindən’ digərinə dəyişiləcəyi məqamı keçən yüksək registrə dartılması zamanı, ‘yuxarı limit’ qırtlağın qaldırılması yolu ilə əldə edilir. Vokal pedaqogika nöqteyi-nəzərindən, çığırtıya bənzər səs fərqli fizioloji vokal traktı konfiqurasiyası zamanı ortaya çıxır və bu səbəbdən də müxtəlif gücləndirici xüsusiyyətlərə malikdir. 1994-cü il, Leynoya görə və 1997-ci il, Navka, Anders, Sebulla və Çurakovskiyə görə, tonca azaldılan çığırtıya bənzər səslərdə mövcud olan fərqli bir formant da var. Spektrin yuxarı hissəsində natiqin formantı (cingiltisi) əks etdirilir və geçiş spektrli zəngulələr səhvən ifaçının formantı hesab edilə bilər. Görəsən, muğam ifaçıları xanəndə deyil, natiq formantından istifadə edirlər?
2011-ci ildə, mən Smitson Folklor Həyat İnstitutunun 2002-ci il İpək Yolu Festivalındakı Azərbaycan nümayəndə heyətinin baş məsləhətçisi, Azərbaycan Dövlət Musiqi Konservatoriyasının fəxri professoru və Amerika Muğam Cəmiyyətinin (AMC) sədri cənab Cefri Verbok ilə müsahibə apardım. O, bunları qeyd etdi: "Muğam dünyanın Azərbaycan adlanan hissəsində yaranmışdır və bu səbəbdən də, AMC Azərbaycan xalqına bu nailiyyət üçün dəyər verməyə və incəsənət sahəsində öz yaradıcılıq qabiliyyətinin üstünlüklərini dünyaya təklif etməyə can atır. Azərbaycan muğamı yuxarıda qeyd edilən coğrafi məkanların bir sıra müsiqi ənənələri ilə eyni kökə malik olsa belə, unikallığı ilə onlardan çox fərqlənir. Bu unikallığın ən əhəmiyyətli səbəblərindən biri Azərbaycanın aşıq musiqisi kimi tanınan qədim musiqi ənənəsinin muğamın təkamülünə təsiridir. Bu günə qədər aşıqlar Qafqazın 'ozanlarıdır'; bu vokal ifaçılar intensiv tembrli dağ haylaması ilə çox güclü ifa tərzinə malikdirlər, lakin bu haylama tərzli ifa bu sözü işlədərkən biz qərblilərin anladığı ifa tərzindən çox fərqlidir. Bəzilərinə görə, bu regionda bu güclü musiqi ənənəsi duaya çağırışı bütün bu regionlara gətirən İslam dininin yaranmasından yüzlərlə, minlərlə il əvvəl mövcud olmuşdur. Azərbaycanın aşıq sənəti ənənəsi muğamdan çox fərqli olsa belə, ümumi muğam anlayışını (ərəbcə maqqam) Azərbaycan muğamını bu qədər təkrarsız edən elektrikləşdirici qüvvə ilə zənginləşdirmişdir. (Amerika Muğam Cəmiyyəti) http://mugham.net/msa. Cənab Verbok aşıq ifasını haylamanın səciyyəvi Qərb anlayışından fərqlənən güclü haylama tərzli ifa kimi səciyyələndirsə belə, bu fərqi müəyyən etmir və ya aydınlaşdırmır. Cənab Verbok aşıqların vokal muğamın təkamülünə tarixi təsirlərini təsdiq edir. O, vokal muğamın haylamadan istifadə edib etməməsi məsələsinə toxunmur. Dr. Bayramova və mən həmçinin bu tərz ifanı müzakirə etdik. O, razı oldu ki, aşıq və vokal muğam sənətləri arasında vokal keyfiyyətlər baxımından bənzərliklər mövcuddur. Dr. Bayramova hər iki üslubda yüksək səslə ifadan və sinə səsindən istifadə edildiyini qeyd edir, lakin aşıq sənətini haylamaya bənzər ifa kimi təsvir etmir. Bu da səsin həqiqi təbiətinə dair müzakirənin başlamasına gətirib çıxarır. Burada bir məqam ondan ibarətdir ki, aşıq haylama ifası vokal muğama təsir göstərmişdirsə, onda volal muğamın haylamaya bənzər xüsusiyyətləri də olmalıdır. Digər məqam ondan ibarətdir ki, əgər aşıq ifasında vokal muğama təsir göstərmiş sinə səsinin iştirakı ilə güclü səsdən istifadə edilirsə, vokal muğamda da sinə səsindən istifadə edilir. Dr. Bayramova və Cənab Werbock razılaşırlar ki, aşıq ifası vokal muğamın səsinin inkişafına təsir göstərmişdir. Lakin onların bu səsin necə hasil olması ilə əlaqədar düşüncələri fərqlidir. Muğamın vokal keyfiyyəti ilə əlaqədar bu ziddiyyət bir sıra əhəmiyyətli sualın verilməsinə gətirib çıxarır. Bəm və zilin akustik xüsusiyyətləri hansılardır? Muğam ifaçıları bəm diapozonunda sinə səsindən, tonlararası məqdamda haylamadan və zil diapozonda yenidən sinə səsindən istifadə edirlərmi? Onlar aramsız olaraq sinə səsindən istifadə edir və sonra sinə səsini daha yüksək tona qaldırırlarmı? Səsdə cingilti varsa, bu, ifaçının formantının akustik fenomeninin mövcudluğu anlamına gəlirmi? Muğamın tarixi inkişafına təsir göstərən ayrı-ayrı vokal ənənələr mövcuddurmu? Bu suallar vokal muğam səsini təyin edən obyektiv rəyin formalaşdırılmasının əhəmiyyətini vurğulayır. Bu suallar həmçinin muğamın vokal səsinin formalaşmasının müəyyənləşdirilməsində əhəmiyyətlidir. Azərbaycan vokal muğamı səsində aşıq haylamasının mövcud olub olmamasının və bu güclü haylama ifasının haylamanın səciyyəvi Qərb anlayışından hansı şəkildə fərqlənməsinin müəyyənləşdirilməsi əhəmiyyətli olmasına baxmayaraq, bu tədqiqatın məqsədi həm bəm, həm də zil tonlarda hasil edilən səsdə cingiltiyə səbəb olan akustik keyfiyyəti müəyyən etməkdir. Sualım dəyişməz olaraq qalır: necə ola bilər ki, qırtlağın qaldırılması ilə müşayiət edilməsi ehtimal edilən sinə səsinin başa çəkilməsi zamanl muğam ifaçıları səsdə xanəndə formantından istifadə edirlər? Bu paradoksu anlamaq üçün, biz ilk öncə muğam ifaçılarının klassik ifaçıların təlim gördüyü tərz və üslubda ifa etmələrinin və beləliklə də, qırtlağın nisbətən aşağı mövqeyini qoruyub saxlamalarının və nəticədə ifaçı formantının vokal səsdə mövcudluğuna gətirib çıxarmasının da mümkün olub-olmadığını anlamalıyıq. Yuxarıda göstərilən ehtimalın mümkün olmasına baxmayaraq, bu arqument ilə əlaqədar son qərar cavabsız qalır və vokal muğamın akustikası və fizioloji hasili ilə əlaqədar gələcək tədqiqatlarda müzakirə edilməlidir.
Azərbaycanda simli alət olan sazın müşayiəti ilə ifa edən folklor müğənnisi ilə təmsil edilən aşıq ifası sənəti qədim poeziya qiraəti, hekayə anlatmaq, rəqs, vokal musiqi, həmçinin improvizasiya etmək qabiliyyətini özündə birləşdirir. Azərbaycan vokal-instrumental muğamı Azərbaycan xalqının çağdaş təbirilə 'Azərbaycanın klassik musiqisi' adlandırılan, Azərbaycanın böyük modal ənənəvi musiqisinin bir hissəsidir. Azərbaycan muğamının özünəməxsus səciyyəvi musiqi dilinin mövcud olmasına baxmayaraq, o, həmçinin İran dəstgahları, özbək və tacik şaşkomları, uyğur mukamları, hind raqaları, ərəb nübaları və türk teqsimlərinin ənənəvi müsiqisi ilə bənzər xüsusiyyətlərə malikdir. Muğamın formalaşması və musiqi notasiyası sisteminin işlənib hazırlanmasına alim və musiqiçi Urmavinin on üçüncü əsrə aid Kitabi el-Edvar və Səfəriyye əsərində rast gəlmək olar. Buna bənzər şəkildə, mikrotonal muğam musiqisinə imkan verən yeni sistemin təşkili sonralar ortaya çıxan və Azərbaycanın klassik bəstəkarı və iyirminci əsrə aid müasir Azərbaycan musiqi nəzəriyyəsinin banisi və ilk muğam operasının yaradıcısı Üzeyir Hacıbəyov da daxil olmaqla bir çox alimlərin və musiqişünasların işləri ilə tədqiq edilə bilən muğam operası, caz muğamı və muğam simfoniyası kimi Azərbaycanın musiqi irsinin cövhərlərini ortaya çıxaracaq bir sıra bəstəkarların yaradıcı fəaliyyətinə təkan vermiş qərb notasiya systemi ilə sintezləşir. Bir zamanlar mövcudluğu təhlükə altında olan Azərbaycan vokal-instrumental və instrumental muğamı, qədim, nəsillərdən nəsillərə şifahi tərzdə ötürülən improvizator və unikal sənət forması, musiqi prinsiplərinin və düşüncələrinin daşıyıcısı öz renessans dövrünü yaşayır. Dəstgah muğam adlanan vokal-instrumental muğam ənənəvi olaraq trio/üçlük ilə təmsil edilir; əlində dəfə bənzər zərb aləti olan qaval tutan və xanəndə adlandırılan müğənni və biri taxtadan yonulmuş simli alət olan tar, digəri isə telli çalğı aləti olan kamança çalan iki çalğıçı. Bu, ən çox istifadə edilən ifa üslublarından biridir; dinləyici bu ifa zamanı vokal sənəti, vokal qabiliyyətləri, müğənninin səsinin qeyri-adi diapozonunu və unikal tembrini dəyərləndirə bilər. Qədim Azərbaycan şəhərləri olan Şuşa, Şamaxı, Bakı, Lənkəran və Şəkinin müxtəlif təlim ənənələrini əks etdirən vokal muğam ifasına şifahi üslubda ötürülən çoxlu çeşidli folklor melodiyaları, müxtəlif motiv növlərinə malik olan mahnılar və improvizasiya zamanı yaranan melodiya və bəstələr daxildir. Formal struktur - dəstgah muğamının ardıcıllığı və improvizasiyadan istifadə arasında fərqləri izah edərkən, İnna Naroditskaya yazır ki, Azərbaycan muğamının ifasının, təşkilinin, quruluşunun, strukturunun, tematik materialının və inkişafının bütün aspektləri sərt sxem ilə idarə edilir və formal musiqi strukturu ilə məhdudlaşır. Əsas maraqlı məqamlardan biri odur ki, ifaçıların musiqiçiliyi konkret improvizasiya elementlərini, ritmik ornamentasiyaları, musiqi fraqmentlərini, poetik variasiyaları və kompozisiya elementlərini ölçüsüz və sabit tonal lad strukturuna əsaslanan muğamın musiqi ilə bağlanan improvizator təqdimatına daxil etmək qabiliyyəti ilə aşkara çıxarılır; muğamı unikal və qeyri-ənənəvi musiqi üslubu edən amil musiqi elementlərinin qarşılıqlı təsiri və poeziyanın vokal nəqlidir. O, izahatını davam etdirərək söyləyir ki, muğam kompozisiya növlü modal system olsa belə, o, həmçinin “improvizasiya edilmiş musiqi sənəti formasıdır - eyni musiqiçi tərəfindən belə tamamən eyni şəkildə çalınan və ya oxunan heç bir iki ifa mövcud deyil”.
Translation - English Comparative Empirical and Systematic Studies in Theory of Pedagogical methods, and Acoustical, Physiological, Anatomical Properties of Mugham and Ashig Singers Throat During Singing with Classical Operatic Singing
A recent report by UNESCO placed Azerbaijani mugham, the traditional modally-based instrumental and vocal instrumental music and the art of Ashig, the traditional vocal folklore sung by Azerbaijani minstrels, on a list of Intangible Cultural Heritage of Humanity, raising an awareness, providing a global recognition, and highlighting the perilous cornerstone of Azerbaijani musical, vocal, creative identity and culture. Azerbaijani instrumental and vocal instrumental mugham and the art of Ashig singing is the ancient forms of human expression that have been carried through the oral transmission for many centuries reflecting the power, traditions and oral lore of indigenous peoples of Azerbaijan. Within the framework of UNESCO's philosophy currently under the patronage of the president of Heydar Aliyev Foundation, Goodwill Ambassador of UNESCO and ISESCO, member of Milli Majlis, First Lady of Azerbaijan, Mrs. M. Aliyeva, colossal effort is directed to safeguard, support and to elevate the oral and musical traditions of Azerbaijani Mugham and the art of Ashsig singing. Implementation of educational and charitable mugham projects, erection of musical mugham and ashig facilities, schools and concert halls, festivals, mugham and ashig vocal competitions, symposiums, musicological conferences brought together number of performers, scholars, educators and musicians to explore ancient traditions of Mugham and the art of Ashig singing. Both, the art of vocal mugham and the art of ashig singing demonstrate the innermost creative identity of the Azerbaijani vocal heritage. Both, has a unique disposition, that is not only to perform but rather to establish socioemotional connection between the singers and the listeners, with expression of wide range of emotions that is produced by the one of the complex instruments in nature, the human voice. The singers voice in vocal mugham and the art of ashig singing is the ‘DNA,’ the building block, the heart and soul, of Azerbaijani vocal heritage.
The main aim of my research is to conduct an empirical systematic and comparative studies in theory of mugahm and ashig singers voice production, with all vocal sound-related dimensions, voice teaching methodologies and the sustainability of the vocal tonal ideals in the current socio-cultural context and compare to the classical singing.This research will support my Doctoral dissertation at the Baku Academy of Music that will entail study and research on vocal production, vocal qualities, vocal registration, respiration, vocal vibrato, the position of the larynx during singing in law Ban or high Zil registers in vocal mugham, laryngeal elevation, vocal track resonance, breathing techniques, vocal techniques and methods of teaching singing mugham and vocal art of ashigs. The vocal ranges, ban and zil, are not to be equated with a traditional classical understanding of registers. They mainly describe vocal tessitura, referring to the high or low range within the compass of a singer's voice. Despite of abundance of scholarly material among Azerbaijani and Western scholars detailing with comprehensive investigation of nearly every facet of Azerbaijani instrumental and vocal-instrumental mugham, and the art of ashig singing, the physiological and acoustical studies on mugham and ashig singers with all sound-relate dimensions including the sustainability of the tonal ideals and its influences in socio-cultural context have not been done. Understanding and educating about acoustical and physiological properties of of both vocal genres will provide an objective explanation of its vocal production not only for the Azerbaijani singers but also for the professional vocal instructors, scholarly experts in voice scientists, creating an awareness for preservation and amelioration of both ancient vocal art forms. My research for my dissertation will be done during my stay in Baku, Azerbaijan as an candidate for the postgraduate PhD studies at the Baku Academy of Music and will be collaborated with several advisors and institutions, within and outside of Azerbaijan. The following institution are potential hosts for my interdissiplinary, collaborative research in Azerbaijan, Baku Music Academy, National Conservatory of Azerbaijan, Azerbaijan Republic Ministry of Health State Advance Training Institute for the Doctors named after A. Aliyev, department of ENT. In addition to that I will be observing voice lesson at the Azerbaijan National Conservatoire, interviewing, and engaging in to the academic discussions with number of professional mugham and ashig singers and Azerbaijani scholars with whom I already established a contact. (the names of professional individuals provided below). My research will be carried on and with Azerbaijani professional mugham and ashig singers. I will be applying qualitative and quantitative methodologies with the use of instrumentation, interviews, observations, study and comparison of scholarly literature in voice science, vocal pedagogy and musicology.The collected information will be collected, recorded, analyze , compare and publicizes. To achieve my aims, firstly I would need objectively understand how mugham and ashig voices are acoustically and physiologically function in Azerbaijani female and male professional and student voices: vocal production, vocal qualities, vocal registration, respiration, vocal vibrato, the position of the larynx during singing in law Ban or high Zil registers, laryngeal elevation, vocal track resonance, rate of vibrato during the emission of the sound in mugham and ashig professional trained female and male singers. In order to do that, I am planning to use a unique non-invasive software which I was trained on during my master of music studies 2009-2013 at Westminster Choir College of Rider University at the Presser Voice Laboratory and currently have at my disposal. The software incorporates the two electronic signals most revealing of the singing voice with a real time spectrum analysis and electroglottograph EGG. This software integrated in to computer and displays the signals in combination of three basic formats: spectogram, power spectrum, and high time resolution waveforms and use by those whose expertise concerns the singing voice, such as myself. Secondly with the authorization of the Dr. Nazim Huseynov, MD, Professor of Othorhinolaryngology, Head of department of ENT at the Azerbaijan Republic Ministry of Health State Advance Training Institute for the Doctors named after A. Aliyev, and under strict medical supervision, assistance and collaborative cooperation of Dr. Ramil M.Hashimly, MD, Ph.D Otolaryngologist, Head and Neck Surgeon and Head of " Voice Laboratory" and Phoniatric Laboratory at the Azerbaijan Republic Ministry of Health State Advance Training Institute for the Doctors named after A. Aliyev, Department of ENT, I am planning to investigate, an acoustic and aerodynamic parameters and analyze the physiology of laryngeal position during of singing in mugham and ashig singers. Instrumentation for this procedure is Endovideostroboscope and available at the Voice Laboratory" and Phoniatric Laboratory at the Azerbaijan Republic Ministry of Health State Advance Training Institute for the Doctors named after A. Aliyev, Department of ENT. Endovideostroboscope is voice analysis system with the following futures: matrix ES endostroboscopy unit light source with f=28 camera had and wireless foot pedal, 19" Xion medical monitor, Video flexiblenasopharyngoscope, 4mm 0 deg 175 mm endoscope, 2,7 mm 0 deg pediatric endoscope, video recording unit Xion Matrix data station, DIVAS video documentation, DIVAS photo documentation, DIVAS stroboscope analyze, DIVAS voice analyze software, DIVAS voice range profile, DIVAS strobokymography, equipment trolley. Since my preposed research will involve human beings as research subjects, I will be conducting ethics review ensuring that my preposed project is consistent with ethics standards for research involving human as research participants. I will be following the National Guidelines for Human Subjects Research ( U.S. Department of Health and Human Services, Office of Extramural Research, National Institute of Health) as well as established guidelines in the Ministry of Health of the Republic of Azerbaijan. My research will be published in English and conducted in English, Russian and Azerbaijani. During sumer 2014, at the courtesy of Pro-Rector of Science at the Baku Academy of Music , Professor of Philosophy, Dr. Gulnaz Abdullazadeh, I was acquitted with two works on vocal production, written by Azerbaijani scholars, Velizade Melek Ismail Qizi, " National specifics of vocal studies in the voices of Azerbaijani children choir before mutational and after mutational period." and Emel Shenosak Ramiz Qizi " The role of western vocal technique in formulazation of the the voice in Turkish singing performers." This works could be used as a reference, however there are limited objective and empirical information which describes acoustical and physiological properties of professional mugham and ashig singers from the stand point of vocal pedagogy and voice science. The comparative research between vocal ahsig and mugham with classicaly trained singers have not been produce. Among American scholars comprehensive musicological studies on instrumental and vocal- instrument mugham and the oral traditions of ashig singing in Azerbaijan were produced by American scholars, musicologist Inna Naroditskaya and Fulbright scholar Anna Olfield. Discussing the geo-political settings of Azerbaijan, its linguistic and philosophical traditions that in turn greatly influenced the art of mugham in Azerbaijan, the concept of oral traditions in the art of Ashig singing, Naroditskaya and Olfield addressed modality and restitution of melody, source reconstruction, textual and poetic division, performing concert and traditional practices of both styles. However while writing about vocal qualities of Azerbaijani mugham and ashig singers,Naroditskaya and Olfield were limited to the subjective vocabulary in describing the singers voice. At the same time while providing most insightful historic overview on traditional and current academic established vocal environment of both styles, Naroditskaya and Olfield highlighted the aforementioned subject of mugham and the art of ashig singing from musicological stand point rather then from the stand point of vocal science and vocal pedagogy. Despite of abundance of scholarly material among Azerbaijani and Western scholars detailing with comprehensive investigation of nearly every facet of Azerbaijani instrumental and vocal-instrumental mugham, and the art of ashig singing, the physiological and acoustical studies on mugham and ashig singers with all sound-relate dimensions including the sustainability of the tonal ideals and its influences in socio-cultural context have not been done.
My preposed research stems out of my master thesis "An Acoustic Analysis of Ban and Zil Singing by Azerbaijani Female Mugham Singers Using LTAS." In September 18-20th, 2014 I presented my master thesis at International Conference of Students of Systematic Musicology, Sysmuth 14, hosted by Music, Mind and Brain Research Group with support of SEMPRE and the Goldsmith University of London. I completed my master thesis in 2013 earning my master of music degree in classical vocal performance and pedagogy in voice science, at Westminster Choir College of Rider University, Princeton, USA. Academic advisor for my master theses was Dr. Scott McCoy. Under McCoy's supervision my master thesis was carried on acoustic and vocal science aspects of vocal sound in mugham singers. At the tie the aim of my master dissertation was to understand wether singer’s formant appears in the sound produced by professional Azerbaijani mugham singers. Preexisting scientific acoustic analysis has looked for a singer’s formant in various vocal styles, such as folk singing, country singing, and opera singing. Scientists were particularly curious about which acoustic component amplifies the voices of opera singers, since classically trained singers do not use microphones, but can be heard over a large orchestra. Scientists, Johan Sundberg, in his research, “The Source Spectrum in Professional Singing; Articulatory Interpretation of the Singing;” and in “Level and Center Frequency of the Singer’s Formant,” explains that singer’s formant is a particular acoustic phenomenon that is recognized as an integral component of the acoustic signal of classically trained voices, specifically in bass, baritone, tenor or alto, which allows these voices, to be heard in the presence of a loud orchestra. The strong spectral peaks that are identified as a singer’s formant appear in the upper part of the acoustic spectrum, between 2.5 and 3.3 kHz, depending upon voice classification. Sundberg writes, that this acoustic phenomenon is a prominent sound energy peak, which occurs as a result of the clustering of the third, fourth, and fifth formants.The ideal techniques that are applied in the production of the operatic sound require flexibility of vocal apparatus, a lowered larynx and the ability to integrate natural registers. Sundberg further explains that singer’s formant is a result of the lowering of the larynx that in turn creates the conditions for a clustering of the upper formants. Thus, the lowering of the larynx, contributes towards the ring in the sound of classical singers. The hypothesis for my master thesis was that singer’s formant will be present in ban but not in zil when analyzed using LTAS. My master thesis project involved the analysis of sound produced by five professional female Azerbaijani Mugham singers between the ages of thirty and fifty. The vocal qualities of each singer varied and could be described as follows: singer one, lyric; singer two, warm; singer three, slightly nasal; singer four, very raspy; and singer five, nasal. Each singer performed the same vocal mugham, called “Mirza Huseyn Segahi.” Excerpts were spliced and duration was relatively similar for each singer in ban and zil. The minor differences in duration occurred because each singer used different improvisatory elements. The data gathered from each recording were analyzed using the Multi Speech Voice Analysis program (Kay –Pentax, Lincoln Park, NJ) in order to investigate the contour of the acoustic spectrum. The analysis was performed on each singer’s ban and zil singing samples, observing changes or the lack of change in the LTAS data. In the LTAS data I looked at peaks and valleys in order to identify the presence or absence of singer’s formant in ban and zil. There were five samples of singing in ban and each singer’s, prominent peaks and valleys were identified. There are four samples in zil and prominent peaks and valleys were again identified. Singer number two, Shofkat Alekperova, did not have sufficient data in zil for comparison. Upon completion of the LTAS voice analysis for my master thesis it was evident that the results support only the first part of the hypothesis. This part of hypothesis stated that a singer’s formant is present in ban. The finding was supported by LTAS analysis. However, the hypothesis that a singer’s formant is not present in zil, was not supported by LTAS data. On the contrary, there was a strong peak in the acoustic spectrum within the expected range of singer’s formant Fs, in zil. Thus, both ranges ban and zil, employ singer’s formant Fs. However my question remains unanswered, what are acoustical and phisiological properties of vocal mugham and ashig singing.
In 2010 I conducted filed work in order Baku, Azerbaijan.The purpose of my trip was to interview artistic, academic, and scholarly members of the Azerbaijani music community. I interviewed composer and People’s Artist of Azerbaijan, Dr. Tofig Bakihanov; composer and People’s Artist of Azerbaijan, Dr. Elnara Dadashova; composer and People’s Artist of Azerbaijan, Chair of the Composers Union of Azerbaijan and UNESCO Artist for peace, Dr. Firangiz Alizade; President of the Azerbaijan National Conservatory and People’s Artist of Azerbaijan, Dr. Siyavush Kerimli. Dr. Kerimili provided me with the greatest amount of assistance. I was afforded the opportunity to observe classes of vocal mugham at the Azerbaijan National Conservatory and met professional Azerbaijani mugham singers and professors of the Azerbaijan National Conservatory, Dr. Aygun Bayramova and Dr. Zabit Nabizade. Dr. A. Bayramova, explained that singing in ban, requires a soft, melodic and focused sound. However, the sound must have a ring to it in order to be heard in large auditoriums. When singing in ban, singers usually burst into loud singing in order to express melodic and textual interpretations. When singing in zil, singers produce a loud “yell-like” sound that expresses an emotional outburst. Zil must also have a ring in the sound. In my discussion with Dr. Bayramova, with regards to the sound of vocal mugham it was established that mugham singers employ chest voice in ban, which is low range and then raise the chest voice into zil, which she described as having a yell-like quality in the sound of high range. According to Johan Sundberg, dragging the chest voice into the high register, where the chest voice is carried beyond the point that it would ordinarily switch from one natural register ‘chest’ to another, ‘head’ is achieved by raising the larynx. From the stand point of vocal pedagogy, yell-like sound occurs during different physiological vocal tract confuguration and therefore has different amplification properties. According to Leino, 1994; Nawka, Anders, Cebulla & Zurakowski, 1997, there is another formant exist in the lowed yell-like voices. It tis the speaker's formant (ring) that reflected in the upper part of the spectrum and the broad spectral peaks could be mistaken for the singers formant. Could it be that mugham singer's employ speaker's formant rather then singer's?.
In 2011, I conducted and interview with the lead consultant to the Folk Life Institute of the Azerbaijan delegation to the Smithsonian’s Folk Life Institute’s 2002 Silk Road Festival, honorary professor of the Azerbaijan National Music Conservatory, and chairman of Mugham Society of America, Mr. Jeffrey Werbock. Mr. points "Mugham evolved in the part of the world called Azerbaijan, and accordingly, MSA strives to give the people of Azerbaijan the credit for this achievement, and to offer the world the benefits of their artistic creativity. While Azerbaijani mugham shares its roots with numerous other musical traditions of the above mentioned geographical regions, it is unique among them. One of the most important reasons for this unique status is the influence of the ancient musical tradition of Azerbaijan known as Ashikh music on the evolution of mugham. Ashikhs are to this day the 'bards' of the Caucasus, vocalists with a powerful singing style that employs an intense mountain yodel, but quite different from what we westerners normally think of when we use that word. According to some, this powerful musical tradition existed in this region for hundreds if not thousands of years prior to the advent of Islam, a religion that brought to all the above mentioned regions the Islamic call to prayer. The tradition of the Azerbaijani Ashikh, although very distinct from mugham, brought to the general idea of mugham (maqqam in Arabic) an electrifying power that makes Azerbaijani mugham so unique. "(Mugham Society of America) http://mugham.net/msa. While Mr. Werbock defines ashig singing as powerful yodel singing that differs from the typical Western understanding of yodel, he does not define or clarify this difference. Mr.Werbock does confirm the historical influences of ashig on the evolution of vocal mugham. He does not address the issue of whether or not vocal mugham employs yodel. Dr. Bayramova and I also discussed this type of singing. She agreed that there are similarities in vocal qualities between ashig and vocal mugham. Although Dr. Bayramova indicates that both styles employ loud singing and the use of the chest voice, she does not describe ashig singing as being similar to yodel. This leads to a discussion of the true nature of the sound. One is that, if ashig yodel singing has influenced vocal mugham, then vocal mugham must have yodel qualities as well. The other is that, if ashig singing uses a powerful sound that employs the chest voice, which influenced vocal mugham, then vocal mugham uses the chest voice as well. While Dr. Bayramova and Mr. Werbock are in agreement that ashig singing influenced the sound development of vocal mugham, their opinion differs on how the sound is produced. This inconsistency regarding the vocal quality of mugham leads to several important questions. What are the acoustical properties of ban and zil? Do mugham singers employ the chest voice in the ban range, yodel in between registers, and again employ the chest voice in the zil range? Do they consistently use the chest voice and raise the chest voice into the higher register? If there is a ring in a sound, does that mean that the acoustic phenomenon of the singer’s formant is present? Are there separate vocal traditions that influenced the historic development of mugham? These questions underscore the importance of establishing an objective opinion that defines the sound of vocal mugham. These questions are also important in determining the formation of the vocal sound of mugham. While it is also significant to determine whether ashig yodeling is present in the sound of Azerbaijani vocal mugham and how this powerful yodel singing differs from the typical Western understanding of yodel, the purpose of this study is to determine what acoustic quality contributes toward the ring in the sound produced both in ban and zil. My question remains is that, how it is possible for mugham singers, while dragging the chest voice into the head, which suggests the elevation of the larynx, to employ singer’s formant in the sound possible? To understand this paradox we must first understand Could it also be possible that mugham singers sing in a manner and way that classical singers are trained and thus maintain a relatively lower position of the larynx, which thereby results in the presence of the singer’s formant into vocal sound? While the aforementioned suggestion is plausible, the conclusion for that argument remains unanswered and should be addressed in the future studies on acoustics and physiological production of the vocal mugham.
The art of Ashig singing in Azerbaijan characterize by folklore singer accompanied by saz, a stringed instrument, combines recitation of ancient poetry, storytelling, dance, vocal music as well as ability to improvise. Azerbaijani vocal-instrumental mugam, also spelled mugham is part of a larger genre of modally-based traditional music of Azerbaijan that in contemporary parlance of Azerbaijani people referred to as 'classical music of Azerbaijan.' While Azerbaijani mugham has its own distinct musical language, it is also finds commonality with the traditional music of Iranian dastgahs, Uzbek and Tajik shashkoms, Uygur mukams, Indian ragas, Arabian nubas, and Turkish tegsims. The formation of mugham and the development of system of musical notation, could be found in the works of thirteen century Kitabi el-Edvar and Seferiyye by scientist and musician Urmavi. In the same vain construction of the new system that permitted the microtonal music of mugham synthesize with western notation system that later fueled the creative output of many composers producing jewels of Azerbaijani musical legacy, such as mugham opera, jazz mugham and mugham symphony that could be study through the works of many scientist and music scholars including Azerbaijani classical composer and the founder of modern Azerbaijani musical theory of twentieth century, and creator of the fist mugahm opera, Uzeyir Hajibeyov. Once threatened with extinction, Azerbaijani vocal-instrumental and instrumental mugham, a unique form of ancient, orally transmitted improvisatory art, the carrier of musical principles and thoughts is enjoying its renaissance. The traditional settings of vocal-instrumental mugham that is called destgah mugham is presented in a trio; a singer, called a khanande, who holds a gaval, a tambourine-like percussion instrument; and two instrumentalists, one of whom plays a tar, a plucked string instrument, and one who plays kamancha, a bowed instrument. It is one of the most often performed settings among others, through which the listener can appreciate the vocal art, vocal capabilities, extraordinary range and unique timbre of the singer'e voice. Reflective of the various vocal schooling traditions of the ancient Azerbaijan cities, Shusha, Shamakhi, Baku, Lenkeran, Sheki, vocal mugham performances includes a wide variety of orally transmitted folk tunes, songs with different types of motifs, melodies, and compositions during improvisation. Explaining the differences between formal structure, the order of dastgah mugham, and the use of improvisation, Inna Naroditskaya writes that all aspects of performance, organization, order, structure, thematic material, and the development of Azerbaijani mugham is controlled by a rigid scheme and confined to a formal musical structure. One of the main interesting points is that while the musicianship of the performers are revealed through the ability to tailor specific improvisatory elements, rhythmic ornamentations, musical fragments, poetic variations, and compositional elements into a musically connected improvisatory presentation of mugam that is set on meter-free and tonally fixed modal structure, the interplay between the musical elements and the vocal recitation of the poetry, what makes mugham unique and unconventional. As she continues to explain, although mugham is a modal system and composition type, it is also an “improvised musical art form–no two performances are played or sung identically, even by the same musician”.
Azerbaijani to English (Azerbaijan Languages University, verified) English to Azerbaijani (Azerbaijan Languages University, verified) Russian to Azerbaijani (Azerbaijan Languages University)
Welcome to my profile! My name is Sabina and I am a 𝐟𝐫𝐞𝐞𝐥𝐚𝐧𝐜𝐞𝐭𝐫𝐚𝐧𝐬𝐥𝐚𝐭𝐨𝐫𝐚𝐧𝐝𝐢𝐧𝐭𝐞𝐫𝐩𝐫𝐞𝐭𝐞𝐫 with 18+ years' of experience in the translation and localization industry. I translate from 𝐄𝐧𝐠𝐥𝐢𝐬𝐡, 𝐑𝐮𝐬𝐬𝐢𝐚𝐧, 𝐓𝐮𝐫𝐤𝐢𝐬𝐡𝐚𝐧𝐝𝐂𝐳𝐞𝐜𝐡𝐢𝐧𝐭𝐨𝐀𝐳𝐞𝐫𝐛𝐚𝐢𝐣𝐚𝐧𝐢, which is my native language.
I specialize in the following fields: ✔𝐌𝐚𝐫𝐤𝐞𝐭𝐢𝐧𝐠: website and social media content, AdWords, brochures, leaflets, presentations, video subtitles, website localization, blog posts, newsletters, articles, press releases, product guides ✔𝐋𝐞𝐠𝐚𝐥: contracts, agreements, regulatory documents, administrative documents, NDAs, legal codes, government decrees, confidentiality agreements, administrative documentation, international trade documents, employee handbooks, Codes of Conduct, legal disclaimers, business correspondence ✔𝗜𝗻𝘁𝗲𝗿𝗻𝗮𝘁𝗶𝗼𝗻𝗮𝗹𝗢𝗿𝗴𝗮𝗻𝗶𝘇𝗮𝘁𝗶𝗼𝗻𝘀: NGOs, UNESCO documents, World Heritage Committee session documents, EU and EC resolutions, official journals and regulations ✔𝐓𝐞𝐜𝐡𝐧𝐢𝐜𝐚𝐥 & 𝐄𝐧𝐠𝐢𝐧𝐞𝐞𝐫𝐢𝐧𝐠:
consumer devices and appliances, electrical devices, automotive, electronics, user guides, operation manuals, maintenance manuals, installation guides, handbooks, service manuals, Instructions for Use (IFUs), technical brochures, specifications ✔𝐈𝐧𝐟𝐨𝐫𝐦𝐚𝐭𝐢𝐨𝐧𝐓𝐞𝐜𝐡𝐧𝐨𝐥𝐨𝐠𝐢𝐞𝐬:
software localization, website and media content, telecommunications, mobile application software, app content, user manuals, user guides, installation guides, UI strings, SEO, computer sciences, hardware, software, data sheets, guides and handbooks, product specifications ✔𝗟𝗶𝗳𝗲𝗦𝗰𝗶𝗲𝗻𝗰𝗲𝘀:
instruction manuals for medical consumer devices, Instructions for Use (IFU) for medical equipment, medical implants, hospital equipment, in-vitro diagnostics, Patient Information Leaflets (PILs), clinical research trials, study protocols, Patient Information and Informed Consent Forms (ICFs), Summaries of Product Characteristics (SPCs), package inserts, medical software, administrative documents, questionnaires
✔𝗦𝘂𝗯𝘁𝗶𝘁𝗹𝗲𝘀:
eLearning, employee training and education, ads, documentaries and movies
I have 𝐋𝐞𝐚𝐝𝐋𝐢𝐧𝐠𝐮𝐢𝐬𝐭 experience, 𝐋𝐐𝐄 + LQA expertise.
Most of the texts I work with are technical and marketing supports, including user guides, instruction manuals, websites, PRs, etc. However, I can handle a variety of content types – 𝐣𝐮𝐬𝐭𝐚𝐬𝐤𝐦𝐞! 💬
NOTE: I have a few friends and acquaintances who specialize in the following fields, and provide high-level specialized translation services as a side job:
- Law
- Business & Economy
- Education, and
- Technical.
If you need a specialist translator and I am not able to take on a project, I can recommend them to you. If your project is large, we can recommend more specialists in the above fields, who would split the job between themselves. I will help with the administrative paperwork, including payment and tax issues, as they don't have a tax ID for translation services (mainly because they all have full-time jobs and do not have time to deal with administrative paperwork). You can discuss the project and rates directly with them. Please, let me know if you are interested in such services.
𝐄𝐧𝐠𝐥𝐢𝐬𝐡/𝐑𝐮𝐬𝐬𝐢𝐚𝐧<>𝐀𝐳𝐞𝐫𝐛𝐚𝐢𝐣𝐚𝐧𝐢𝐈𝐧𝐭𝐞𝐫𝐩𝐫𝐞𝐭𝐢𝐧𝐠𝐒𝐞𝐫𝐯𝐢𝐜𝐞𝐬
I provide consecutive and liaison interpretation services for:
𝗢𝘁𝗵𝗲𝗿𝘄𝗼𝗿𝗸𝐞𝐱𝐩𝐞𝐫𝐢𝐞𝐧𝐜𝐞: For more than 5 years I was employed at such well-known international companies as Cisco, SAP and International SOS Assistance in Czech Republic, where I dealt a lot with translation of marketing, financial, IT, consulting and medical documentation.
If you are looking for a qualified and experienced linguist with a sense of responsibility and integrity, look no further. 𝐂𝐨𝐧𝐭𝐚𝐜𝐭𝐦𝐞!
𝐌𝐂𝐈𝐋 (Member of the Chartered Institute of Linguists, UK)
This user has earned KudoZ points by helping other translators with PRO-level terms. Click point total(s) to see term translations provided.
This user has reported completing projects in the following job categories, language pairs, and fields.
Project History Summary
Total projects
21
With client feedback
0
Corroborated
0
0 positive (0 entries)
positive
0
neutral
0
negative
0
Job type
17
1
1
1
1
Language pairs
English to Azerbaijani
14
Azerbaijani to English
6
Russian to Azerbaijani
1
Specialty fields
Law (general)
4
IT (Information Technology)
2
Advertising / Public Relations
2
Government / Politics
2
Aerospace / Aviation / Space
1
Tourism & Travel
1
Engineering (general)
1
Linguistics
1
Other fields
2
Keywords: Professional English and Azerbaijani Interpreter in Baku, Professional English and Azerbaijani Translator in Azerbaijan, Professional English and Russian to Azerbaijani Translator in Baku, Professional English and Russian to Azerbaijani Interpreter in Baku, English-Azerbaijani translator, English-Azerbaijani interpreter, English/Russian-Azerbaijani interpreter, English-Azerbaijani Consecutive Interpretation, English-Azerbaijani Liaison Interpretation, English-Azerbaijani Whispered Interpretation. See more.Professional English and Azerbaijani Interpreter in Baku, Professional English and Azerbaijani Translator in Azerbaijan, Professional English and Russian to Azerbaijani Translator in Baku, Professional English and Russian to Azerbaijani Interpreter in Baku, English-Azerbaijani translator, English-Azerbaijani interpreter, English/Russian-Azerbaijani interpreter, English-Azerbaijani Consecutive Interpretation, English-Azerbaijani Liaison Interpretation, English-Azerbaijani Whispered Interpretation, English-Azerbaijani Telephonic Interpretation, English-Azerbaijani Phone Interpretation, English-Azerbaijani editor, English-Azerbaijani proofreader, native Azerbaijani translator, Czech-Azerbaijani translator, Russian-Azerbaijani translator, English-Azerbaijani Over-the-phone Interpreter, Russian-Azerbaijani editor, marketing, market research, advertising, e-learning, HR resources, recruitment software, education, employee training, training materials, medical devices, technical instructions, user guides, installation manuals, technical manuals, computer, computer software, computer hardware, telecommunications, hospitality, political articles, journalistic articles, government & politics, public relations, software, hardware, IT, technical, law, legal, contracts, agreements, international organizations, medical, medical devices, subtitling, translation of subtitles, video, audio, editing, proofreading, engineering, trans-creation, transcription, translator, proofreader, reviewer, translation, localization, proofreading, interpreter, English to Azerbaijani translator, English to Azerbaijani editor, translations from English into Azerbaijani, editing from English into Azerbaijani, proofreading from English into Azerbaijani, Azerbaijani interpreter, Azerbaijani editor, Azerbaijani proofreader, Consecutive Interpretation, Liaison Interpretation, Whispered Interpretation, Telephonic Interpretation, Phone Interpretation, Consecutive Interpreter, Liaison Interpreter, Phone Interpreter, English to Azerbaijani Remote Interpreter, English and Russian to Azerbaijani Remote Interpreter. See less.
This profile has received 45 visits in the last month, from a total of 39 visitors
Member since Dec '14
Expertise 
[
positive
